19.3.17

Ξανά, για τα θεμελιώδη…
----------------------------------
του Ελευθερίου Τζιόλα

Χωρίς αισιοδοξία. Τουλάχιστον, με ρεαλισμό.
......................................................................

Η β΄ αξιολόγηση  πιέζει ασφυκτικά την κυβέρνηση, την ίδια στιγμή που καταρρέει για πολλοστή φορά η γραμμή της περί ‘’πολιτικής διαπραγμάτευσης’’. Είναι χαρακτηριστικό ότι όχι μόνο σε μεγάλα τμήματα της κοινωνίας δεν μετουσιώνεται η πείρα σε γνώση και σε αλλαγή συμπεριφορών, αλλά και στους κεντρικούς  πρωταγωνιστές του δημόσιου βίου, συμβαίνει το ίδιο.
Ο Γ. Παπανδρέου όταν άρχισε να αντιλαμβάνεται, μετά από δύο μήνες (!), την έκταση και το βάρος του οικονομικού προβλήματος της χώρας που κυβερνούσε, εγκαταλείποντας το ‘’λεφτά υπάρχουν’’, - αφού διαπίστωσε ιδίοις όμμασι ότι λεφτά ΔΕΝ  υπήρχαν - , υιοθέτησε την γραμμή ‘’ζητούμε πολιτική στήριξη’’, ενώ το πρόβλημα εντείνονταν λόγω έλλειψης ρευστότητας, και επιζητούσε, κυρίως, σφιχτή, επείγουσα και στοχευμένη, σε στενό χρονικό ορίζοντα, οικονομική διαχείριση.
Τα ίδια, εδώ και δύο χρόνια, ο Α. Τσίπρας. Όταν τα πράγματα, οδηγούνται από αδυναμία τους και από την ανυπαρξία αναπτυξιακών δράσεων σε αδιέξοδα ασφυξίας, επικαλείται την ανάγκη ‘’πολιτικής διαπραγμάτευσης’’, την οποία κανείς από του εταίρους δεν αποδέχεται και δεν υιοθετεί όταν έχει συνομολογηθεί και βρίσκεται υπό εφαρμογή Πρόγραμμα (το 3ο Μνημόνιο). Παρά την επαναλαμβανόμενη κατάρρευση-αποτυχία αυτής της γραμμής (της ‘’πολιτικής διαπραγμάτευσης’’), η κάθε φορά επανεμφάνιση της σχετίζεται τόσο με την  αναφερθείσα υστέρηση,  όσο και με την ‘’εσωτερική αγορά ψεύτικων ελπίδων’’, η οποία παρά τα στραπάτσα, εξακολουθεί να καλλιεργείται και λόγω ‘’πελατείας’’ να υφίσταται και να ανθεί…
Ούτε και η κυβερνητική εκτίμηση, που γέννησε  λάθρα ελπίδες, επιβεβαιώνεται.  Ότι, δηλαδή,  Γαλλία και Γερμανία δεν μπορούν να πάνε στις  εκλογές τους χωρίς τακτοποίηση του ελληνικού ζητήματος. Αντίθετα, κι εδώ φαίνεται ότι πέφτουν έξω. Αφού, απέναντι σε κουρασμένα και σε πολλά σημεία παραπληροφορημένα εθνικά ακροατήρια, οι κυρίαρχες ελίτ σε Γερμανία και Γαλλία, ιδιαίτερα στη Γερμανία, θα ήθελαν να δείξουν, -προεκλογικά να τονίσουν-,  ότι τα μείζονα θέματα τους είναι εκείνα των εθνικών τους ακροατηρίων και όχι το ελληνικό ζήτημα, το οποίο για το λόγο αυτό μπορεί να αφεθεί και  να περιμένει  στην ‘’ουρά επίλυσης’’, ικανοποιώντας έτσι και τμήματα της εκλογικής βάσης που επιθυμούν σκληρότερη στάση.  Επιλογή, που αν στην πράξη συμβεί,  οδηγεί σε τεράστιο πρόβλημα, με τη δόση των 7  δις € του Ιουλίου 2017,  ξαναστοιχειώνοντας στη μνήμη όλων τον Ιούλιο 2015 (ας θυμηθούμε, ότι κι ο Ε. Τσακαλώτος, επαναλαμβάνοντας την πρωθυπουργική δέσμευση, το Δεκέμβρη 2016, δήλωνε : ‘’αν δεν κλείσουμε, τώρα, τη συμφωνία, χαθήκαμε…’’).  
Ο ανασχηματισμός  των αρχών Νοέμβριου 2016, που στόχευε ουσιαστικά στη συγκρότηση ενός κυβερνητικού σχήματος, υπό τη μορφή πρωθυπουργικά έμπιστης και αποτελεσματικής διαπραγματευτικής ομάδας, αποδείχθηκε ατελέσφορος, στην πράξη ανενεργός.

Συντάξεις, ΑΕΠ, 2017 – 2019.
..............................................

Όμως, δεν είναι μόνο τα τρέχοντα…
Κάθε –τι, πλέον, που δεν έχει τον αναγκαίο ρυθμό και το κρίσιμο περιεχόμενο αναπτυξιακών πολιτικών και δράσεων, που επιβάλλονται από την επταετία της φτώχειας, της αποεπένδυσης, της αποσύνθεσης και της ύφεσης, προσθέτει βάρη, αυξάνει τον ‘’ρόγχο θανάτου’’.  
Το 1919, η χώρα έχει να αποπληρώσει το μεγαλύτερο μέρος χρέους  μέχρι το 2060, ύψους 13,7 δισ. €, παρόμοιου ύψους χρέος εμφανίζεται τα έτη 2037, -38, -39. Το 2019, λοιπόν, δεν είναι  μόνο ένα κρίσιμο πολιτικά έτος, με εκλογές στους Δήμους και στις Περιφέρειες και Ευρωεκλογές, αλλά κι ένα πολύ κρίσιμο, καθοριστικό, οικονομικό έτος.  Διότι θα έχει λήξει το 3ο Μνημόνιο και η Ελλάδα πρέπει να βρει από τις αγορές αυτά τα 13,7 δισ. € της αποπληρωμής. Αν προστεθούν και τα τυχόν ελλείμματα προηγούμενων  χρήσεων,  που θα έχουν απομείνει, η Ελλάδα, το 2019, θα αναζητάει 14 δις € και πλέον ! Κι ενώ, οι υποχρεώσεις μέχρι το 2018 είναι καλυμμένες από το τρέχον Πρόγραμμα, το 2019, χωρίς πλέον Πρόγραμμα, η κάλυψη θα πρέπει να γίνει εξ ολοκλήρου από τις αγορές. Αντιλαμβανόμαστε ότι για να είναι επιτυχής η ολική έξοδος στις αγορές θα πρέπει να έχουν συντρέξει μια σειρά θετικές προϋποθέσεις διαμορφωμένες από το 2017, με ανοδικό και δυναμικό το 2018, ώστε να υπάρχει η αίσθηση πιστοληπτικής δυνατότητας και αξιοπιστίας της χώρας, αλλιώς μπορεί να βρεθεί μπροστά σε πιστοληπτικό δραματικό γεγονός.
Αυτά όλα δεν δείχνουν μόνο ότι ο Α. Τσίπρας ότι κι αν λέει για το 2019 δεν το εννοεί, αλλά κυρίως δείχνουν ότι όσο ο χρόνος χάνεται, η οικονομία  δεν  παίρνει μπρος και  η εικόνα της χώρας δεν ανατάσσεται, τόσο το 4ο Μνημόνιο, της πλήρους εξόντωσης, είναι κοντύτερα...  
Ας δούμε, στο πλαίσιο αυτό, ένα θέμα που απασχολεί εκατομμύρια συμπολίτες, τις  συντάξεις.  Διατυπώνεται η άποψη ότι παρά τις δεκατρείς (13 !!) μειώσεις στις συντάξεις, τα τελευταία επτά (7) χρόνια η κυβέρνηση συζητά νέες μειώσεις μέχρι και -30%, με μόνο πλέον ανοιχτό θέμα την χρονική διαχείριση της μείωσης (από το 2018, ή από το 2019 και εντεύθεν και με ποιό ρυθμό μείωσης).
Η κυβέρνηση αποδέχεται, δηλαδή, τον όρο της  ‘’τρόϊκας’’, ιδιαίτερα του ΔΝΤ, για περαιτέρω μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 1% του ΑΕΠ.
Όμως, η συνταξιοδοτική δαπάνη ως ποσοστό επί τοις εκατό (%) του ΑΕΠ μπορεί να μειωθεί με δύο τρόπους:
(α) με μείωση του αριθμητή (μείωση δαπάνης), και
(β) με αύξηση του παρονομαστή (αύξηση – μεγέθυνση ΑΕΠ).
Έχοντας ως δεδομένο, από κοινά αποδεκτές υπολογιστικές μελέτες, ότι αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ κατά 6% ισοδυναμεί με μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 1% (από 17% σε 16%), η άλλη λύση, για τη μείωση των συντάξεων είναι η αύξηση του ΑΕΠ, και μάλιστα κατά το ποσοστό που αναφέρεται. Μιλώντας, συνήθως για το ζήτημα αυτό (συντάξεις),σχεδόν το σύνολο των ενδιαφερομένων (συνδικαλιστικές και συνταξιοδοτικές οργανώσεις, συμπολίτες κλπ), αλλά και τα μέσα ενημέρωσης (έντυπα και,  κυρίως, ηλεκτρονικά) θεωρούν ότι το ζήτημα δεν άπτεται βαθύτερων θεμάτων της οικονομίας και των αναπτυξιακών της προοπτικών, αλλά αποτελεί ξέχωρο θέμα κυβερνητικών-υπουργικών αποφάσεων. Αυτό επιβεβαιώνει, μεν, τη ρηχότητα της διεξαγόμενης συζήτησης, αλλά, και το ότι δεν είναι αλήθεια πως οι συντάξεις είναι θέμα αποσυναρτημένο από την συνολικότερη πρόοδο και τα αναπτυξιακά αποτελέσματα  της οικονομίας. Η θετική, λοιπόν, απάντηση και στο θέμα αυτό (των συντάξεων), απέναντι στις  πολιτικές αφαίμαξης και τις περιοριστικές πολιτικές ύφεσης είναι : μεγέθυνση του ΑΕΠ, αναπτυξιακές δράσεις, πολιτική ανάπτυξης. Θα μπορούσαμε να γενικεύσουμε και να πούμε ότι κάθε οικονομικός στόχος που σχετίζεται ή μετριέται ως ποσοστό του ΑΕΠ, μπορεί να τύχει θετικής (εναλλακτικής) απάντησης μέσω της αύξησης-μεγέθυνησης του ΑΕΠ (π.χ., σκεφθείτε με την ίδια λογική το χρέος, ή τα ελλείματα).
Το 2008, χρονιά εισόδου της χώρας στον κύκλο της κρίσης, καταμετρώνταν περίπου 28 δισ. € καθαρές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, ίσο περίπου με το 10% του ΑΕΠ,  ενώ το 2015 αυτές ήταν αρνητικές στα  – 16 δισ. €, με ρυθμό αποεπένδυσης κάθε χρόνο -7% του ΑΕΠ. Για την επάνοδο της οικονομίας στο επίπεδο της παραγωγικής συσσώρευσης πριν την κρίση, στα επίπεδα του 2008, χρειάζεται εντός της επόμενης πενταετίας να πραγματοποιηθούν νέες παραγωγικές επενδύσεις 100 δισ. € σε όλο το φάσμα των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Το μέγεθος φαίνεται ακατόρθωτο, αλλά  είναι εφικτό, αν τηρηθούν ορισμένες προϋποθέσεις για να αντληθούν-κινητοποιηθούν αυτοί οι πόροι, αν υπάρξει σχετικό συνεκτικό σχέδιο κατεύθυνσης τους με συγκεκριμένους στόχους και αν υπάρξει εθνική ηγεσία συνέγερσης και παραγωγικός κρατικός μηχανισμός που θα εργασθούν  αφοσιωμένα.

Τομείς αναπτυξιακών προτεραιοτήτων.
....................................................................

Το σχέδιο μπορεί να στηριχθεί στους παρακάτω πέντε (5) τομείς προτεραιότητας :  
- 1oς, Eνέργεια (δίκτυα αγωγών, αξιοποίηση γεωπολιτικής θέσης, κοιτάσματα υδρογονανθράκων, ανανεώσιμες πηγές). Αναφέρουμε  ενδεικτικά στον τομέα αυτό σημαντικά projects μόνο για το Φ.Α., όπου η χώρα σε συνδυασμό,  μάλιστα, με τα υπό έρευνα πεδία υδρογονανθράκων στις ορισμένες θαλάσσιες ζώνες για παραγωγική-εμπορική εξόρυξη, μπορεί να μεταβληθεί σε καθοριστικό ευρωπαϊκό κόμβο της Ν/Α Ευρώπης και της Μεσογείου. Η Ε.Ε. έχει ορίσει από το Δεκέμβριο 2013 , με απόφασή της, επτά (7) μεγάλα και σημαντικά projects Φυσικού Αερίου,  ως  projects κοινού ενδιαφέροντος, δηλαδή, με ευρωπαϊκή προτεραιότητα και με ενίσχυση με πόρους της και μέσω των επενδυτικών τραπεζών (EBRD, EIB). Πρόκειται για : τη διασύνδεση Ελλάδας-Βουλγαρίας, τον ΤΑΡ, τη διασύνδεση Ελλάδας -Ιταλίας (ανεξάρτητης του ΤΑΡ, o οποίος οδεύει  μέσω Αλβανίας), τον Αγωγό East Med (Aνατολικής Μεσογείου), την διασύνδεση Ελλάδας- fYROM- Σερβίας-Ουγγαρίας (Τesla pipeline),  την πλωτή Μονάδα Υγροποιημένου Φ.Α. ανοιχτά του Λιμένα της Αλεξανδρούπολης, τον νέο Σταθμό Συμπίεσης Φ.Α. στους Κήπους Έβρου.
- 2ος, Aγροτοδιατροφικός τομέας (διαφοροποιημένα προϊόντα, μεταποίηση - τυποποίηση). Το 2014 το μερίδιο της γεωργίας στο ΑΕΠ ήταν 5,6% αυξημένο από το 4,1% του 2009, με τον γεωργικό τομέα να επιδεικνύει αντι-κυκλική συμπεριφορά. Τούτο αποτελεί, ήδη, ένα μήνυμα της ελληνικής γεωργίας, το οποίο  πρέπει να αξιοποιηθεί καθιστώντας τη γεωργία μία από τις κινητήριες δυνάμεις ανάκαμψης. Προτεραιότητα για την θεαματική ώθηση των τυποποιημένων παραγόμενων ελληνικών προϊόντων μπορεί να αποτελέσει ο Ελληνικός Κόμβος Εξαγωγικής Εφοδιαστικής Αλυσίδας Τροφίμων σ΄ ένα εμπορικό, συναλλακτικό κέντρο στην Ευρώπη (πόλη, ή βασικό εμπορικό σημείο σε χώρα της Ε.Ε.), σαν τον Κόμβο που θα εξυπηρετεί την εξαγωγή ελληνικών προϊόντων διατροφής σε μεγάλη, αλλά και μικρότερη κλίμακα, καθώς, επίσης και  θα διασυνδέει εμπορικά τους φορείς -αγοραστές των ευρωπαϊκών αγορών με τους αντίστοιχους ελληνικούς  (συνεταιρισμούς, ομάδες παραγωγών, παραγωγικές επιχειρήσεις, εξαγωγείς).
- 3oς, Mεταφορές (χερσαίες, θαλάσσιες, εναέριες, με νέα έργα υποδομής,   διαμετακομιστικούς κόμβους -κέντρα, συνδυαστικές επενδύσεις και δράσεις, με την Αθήνα και τον Πειραιά, καθώς και τη Θεσσαλονίκη σε κομβικούς διεθνείς ρόλους). Το τεράστιο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, που υιοθέτησαν οι κατ΄εξοχήν αρνητές των ιδιωτικοποιήσεων (=ΣΥΡΙΖΑ), ιδιαίτερα στον τομέα αυτόν, δεν αποτελεί από μόνο του αναπτυξιακό μηχανισμό. Πρέπει να συντρέξουν διοικητικές, υποστηρικτικές αποφάσεις, σταθερός έλεγχος  και απαιτήσεις στην εφαρμογή  των δεσμεύσεων στη βάση των υπογεγραμμένων συμβάσεων με τους επενδυτές. Η περίπτωση της Fraport, με την απόκτηση διαχείρισης των  δεκατριών (13) αεροδρομίων της χώρας είναι μέχρι τώρα αποθαρρυντική, με τη ίδια την Fraport να παρουσιάζει και σοβαρή οικονομική αυτοδυναμία και διοικητικές-τεχνικές ανεπάρκειες  . Στο Αεροδρόμιο ‘’Μακεδονία’’ της Θεσσαλονίκης, έδρα του αγοραστή ομίλου, μετακινούνται σε βάθος χρόνου οι συμβατικά δεσμευτικές για τον όμιλο επενδύσεις. Είναι χαρακτηριστική και η απαξίωση της μεγάλης και σοβαρής μελέτης επέκτασης-αναβάθμισης-ανάπτυξης για το  Αεροδρόμιο ‘’Μακεδονία’’, που είχε ολοκληρωθεί και παραδοθεί, το 2002, από υψηλής στάθμης ελληνικά συνεργαζόμενα μελετητικά γραφεία.
- 4ος, Tουρισμός (μεγάλων συνδυαστικών projects, αλλά και ήπιων μορφών  αγροοικοτουριστικού και εναλλακτικού τύπου σχεδόν στο σύνολο της ελληνικής ενδοχώρας σε συνδυασμό με τοπικές παραγωγές και προϊόντα). Αν στο τομέα αυτόν το παράδειγμα είναι η επένδυση στο Ελληνικό, με τα κυβερνητικά εμπόδια, το διοικητικό –κρατικό παρασκήνιο, τις κοινοβουλευτικές παρεμβολές, τότε έχουμε το γνήσιο προς αποφυγήν παράδειγμα, αν επιθυμούμε οποιαδήποτε πραγματική πρόοδο σε επενδύσεις τουριστικού, κι όχι μόνο, χαρακτήρα.
- 5ος, Nέες τεχνολογίες και καινοτόμες παραγωγές (αξιοποίηση-ανάπτυξη καινοτόμων ελληνικών κατασκευών, αλλά και εισαγωγή και εγκατάσταση σύγχρονων μονάδων και κέντρων στον τομέα της ευφυούς οικονομίας, των ψηφιακών δικτύων και των υποδομών). Ο Elon Musk, η Solar City και η αναζήτηση ευρωπαϊκής περιοχής παραγωγής και διοίκησης για τα ηλεκτρικά αυτoκίνητα Tesla, η ψηφιακή Εσθονία – πατρίδα του Skype, ο μετασχηματισμός της Φινλανδίας από χώρα ξυλουργών και ψαράδων σε χώρα των νέων τεχνολογιών, η αναζήτηση της Google ιδιαίτερης περιοχής εξέλιξης της στην Ευρώπη, μας αφορούν άμεσα και οφείλουν να μας κινητοποιήσουν, με προτάσεις υποδοχής και σχέδια ανάπτυξης.  Αναγκαία είναι η δημιουργία Εθνικού Κέντρου Καινοτομίας και Ψηφιακής πολιτικής, με τη λογική της Φινλανδίας, ή, ακόμα, και της Εσθονίας, για την αναδιοργάνωση υπηρεσιών, την διάχυση των νέων τεχνολογιών παντού, την κατοχύρωση της διαφάνειας παντού και την κατακόρυφη αύξηση της παραγωγικότητας. Ο νέος υπουργός Ψηφιακής πολιτικής, μετά από απραξία των τεσσάρων (4) πρώτων μηνών της  θητείας του, και μετά το δεκατετράμηνης διάρκειας  φιάσκο των τηλεοπτικών συχνοτήτων, χρειάζεται να μετακινηθεί από τις νέες μεγαλόστομες ‘’διαστημικές πρωτοβουλίες’’,  σε πιο αποδοτικά, χρήσιμα και πιο παραγωγικά μέτωπα σαν κι αυτά που αναγ0φέρθηκαν.

Ο επενδυτικός προορισμός  : Ελλάδα.
        ...................................................................

Σ΄ένα περιβάλλον, όπου η Κίνα έχει απότομα προσγειωθεί, η Ινδία εξακολουθεί να είναι ένας θεσμικός λαβύρινθος (χειρότερος ακόμα κι από την Ελλάδα), οι ‘’τίγρεις της Ανατολής’’  έπαψαν να είναι ο άλλοτε ελκυστικός προορισμός, η ευρωζώνη έχει μηδενικές αποδόσεις και οι αναδυόμενες περιφερειακές οικονομίες της περιοχής μετά την αποκαλούμενη ''αραβική άνοιξη'' (η οποία στην πράξη εξελίχθηκε σε ‘’χειμώνα’’), έχουν μεταβληθεί σε εμπόλεμες ζώνες, η Ελλάδα, εξασφαλίζοντας, βέβαια, πολιτική σταθερότητα και ευρωπαϊκό προσανατολισμό μπορεί να αποτελέσει σημαντικό, υψηλών προσδοκιών επενδυτικό προορισμό.

Θεσσαλονίκη, 16 Μαρτίου 2017

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου