Από τη χαύνωση, στην επόμενη μέρα.

            του Ελευθέριου Τζιόλα

            Η καλοκαιρινή και η πολιτική χαύνωση.

             .........................................................................

     Πριν ακόμα μπούμε στα βαθειά  του καλοκαιριού η πολιτική κατάσταση μοιάζει με μια χαύνωση απογευματινών ωρών θέρους.

         Η κυβέρνηση επιδιώκει την δυνατόν μεγαλύτερη διατήρηση της στην εξουσία, επιστρατεύοντας άτσαλα και παραπλανητικά επικοινωνιακές τακτικές για να συγκαλύψει αποτυχίες της σε προφανή θέματα, για τα οποία είχε δημόσια και πολλαπλά δεσμευθεί.  Χωρίς να επιτύχει κανένα στόχο της στο τελευταίο Eurogroup (ούτε για το χρέος, ούτε για το QE), η κυβέρνηση πανηγυρίζει... Με δέσμευση για πλεονάσματα 3,5%  έως και το 2023 και πλεονάσματα 2% έως και το 2060 (!), με ελάφρυνση χρέους όταν η οικονομία δεν θα δύναται να ανταποκριθεί, δηλαδή, όταν θα έχει περιπέσει σε μόνιμη κατάσταση ύφεσης (διερωτώμαι  χειρότερη κι απ΄ αυτήν της τελευταίας οχταετίας !).

      Υπογραμμίζουμε ότι στα χρονικά του σύγχρονου κόσμου, στη σύγχρονη ιστορία, δεν υπήρξε ποτέ, δεν υπάρχει τέτοια συμφωνία με τέτοια πρωτογενή πλεονάσματα για τέτοιο χρονικό βάθος. Πρόκειται για οικονομική  παραφροσύνη !...

            Κι ο πρωθυπουργός θεωρεί ότι έχει πλέον ''καθαρό δρόμο'' εξόδου από τα Μνημόνια και προς την ανάπτυξη. Όταν, είναι γνωστό και το έχουμε ξανατονίσει ότι αυτή η συνταγή εξοντωτικής λιτότητας είναι συνταγή ανέφικτη και συνταγή βέβαιης αποτυχίας.

       Όταν μπορούν να διαπιστώσουν ότι η Ελλάδα μόνον το 1999 εμφάνισε πλεόνασμα 3%, και αμέσως μετά έπεσε στο 2,4%, μετά στο 1,5% κ.ο.κ. Πολλοί από τους κήρυκες αυτών των μεγεθών στην Ε.Ε. έχουν στις χώρες τους ύφεση, δηλαδή, αρνητικά μεγέθη, επιμένοντας, όμως, αδικαιολόγητα σε αποφάσεις πλεονασμάτων σαν κι αυτές. 

            Λίγες εβδομάδες πιο πριν είχε δοθεί ένα άλλο μάθημα, που ουδείς φαίνεται ότι κατανόησε πραγματικά. Είχα ανακοινωθεί, προς μεγάλη χαρά και του Β. Σόϊμπλε, πρωτογενές πλεόνασμα 4,2%  για το 2016, την ίδια στιγμή που η οικονομία σημείωνε για τον ίδιο έτος ταυτόχρονα ύφεση για όγδοο  συνεχή χρόνο (-0,5%) ! Και, η στάση πληρωμών του ελληνικού κράτους, στις φορολογικές  επιστροφές και ληξιπρόθεσμες οφειλές, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πραγματική οικονομία ήταν  5,57 δισ. ευρώ στο τέλος 2016 !

            Δεν είναι ότι δεν μπορούν να αναλύσουν τα στοιχειώδη, δηλαδή, ότι τα πρωτογενή πλεονάσματα μπορούν να προκύπτουν και σε μια οικονομία ύφεσης, και μάλιστα βαθειάς ύφεσης, είναι ότι αδυνατούν να οργανώσουν ένα Σχέδιο εξόδου και Ανάπτυξης. Σχέδιο, το οποίο, εν τέλει, και δεν ενδιαφέρει αφού οι προτεραιότητες αφορούν τη διαχείριση της πολιτικής φθοράς και τη διαμόρφωση - διατήρηση  μιας εκλογικής βάσης/δύναμης ικανής να διατηρέι τον ΣΥΡΙΖΑ στο πολιτικό προσκήνιο, ως μία εκ των δύο κυρίαρχων  πολιτικών δυνάμεων.

            Η αληθινή εικόνα.

            ............................

            Ας δούμε, όμως,  στη μεγάλη εικόνα τα κύρια θέματα, του βασικούς πυλώνες :

1.      Καμία ελάφρυνση χρέους (όποια συζήτηση ουσίας το 2019).

2.     Αδυναμία ποσοτικής χαλάρωσης.

3.     Συνέχιση των capital controls.

4.     Καμία πραγματική ρήτρα ανάπτυξης.

5.     Πλεονάσματα ανήκουστα 3,5%  έως και το 2023 και 2% έως και το 2060.

6.     Υπερταμείο εκποίησης και υποθήκευσης της εθνικής περιουσίας μέχρι το 2015 (!) με πραγματικό σκοπό την πληρωμή των δανειστών και των χρεολύσιων.

7.     1919, η χώρα έχει να αποπληρώσει το μεγαλύτερο μέρος χρέους  μέχρι το 2060, ύψους 13,7 δισ. €, παρόμοιου ύψους χρέος εμφανίζεται , μετά στα έτη 2037, -38, -39.

8.     Αποεπένδυση, η οποίο έχει γυρίσει τη χώρα μία 15ετία πίσω, με επίπεδα, ταυτόχρονα, ανεργίας στο 25 % και ορίου φτώχειας 2 στους 3 Έλληνες ! Υπογραμμίζουμε η έννοια ''αποεπένδυση'' δεν σημαίνει ''μη επένδυση'', όπως πολλοί εννοούν, σημαίνει αποξήλωση υφιστάμενου κεφαλαιοχικού εξοπλισμού, υφιστάμενων υποδομών, απαξίωση και αχρήστευση παραγωγικού δυναμικού ανθρώπινου και υλικού.

9.     Απώλεια σχεδόν του 30% του εθνικού πλούτου της χώρας !

Τα δύο τελευταία θέματα αποτελoύν, κατά τη γνώμη μας,  τα κεφαλαιώδη οικονομικά ζητήματα της χώρας.

             'Εξοδος  και Ανόρθωση.

              ...........................................

      Μια πανεθνική προσπάθεια, με υπευθυνότητα εθνικής ηγεσίας ανάλογου ύψους, σύνθεσης και προσανατολισμού είναι απολύτως αναγκαία και είναι ο πρωταρχικός όρος-προϋπόθεση για το άνοιγμα ενός πραγματικού κύκλου Εξόδου και Ανόρθωσης.

         Ταυτόχρονα, όμως, η ευρύτερη δυνατή παραγωγική, επιστημονική και πνευματική κινητοποίηση των δυνάμεων της Ελληνικής κοινωνίας στην Ελλάδα και παντού στον Κόσμο με τρόπο συστηματικό κια για μακρύ χρονικό διάστημα είναι η εγγύηση για τη βεβαιότητα  πραγματοποίησης της Ανόρθωσης.

      Ως στοιχεία, άμεσα, ζωτικά για την επείγουσα δρομολόγηση μιας τέτοιας πορείας σημειώνουμε τα παρακάτω.

    - Οριστικό τέλος στο Grexit και στο ''κούρεμα καταθέσεων'' και πολιτική για την επάνοδο των διαφυγόντων 110 δισ. ευρώ (!) στο εξωτερικό. Πολιτική απολύτως αντίθετη από την εφαρμοζόμενη, που ικετεύει τους  στρατηγικούς μπαταχτζήδες (ονομαζόμενοι, ευσχήμως, ''στρατηγικοί οφειλέτες'') οι οποίοι έχουν τα αφορολόγητα κέρδη τους στο εξωτερικό (τα διαφυλάττουν εκεί και τα εκμεταλλεύονται) και τις ζημίες τους στο εσωτερικό (και τις φορτώνουν στην ελληνική κοινωνία, η οποία έτσι καλείται να τους ξαναπληρώσει !). Αυτούς, η κυβέρνηση, αντί να τους ικετεύει πρέπει να τους καταδιώξει με κάθε τρόπο για να ανακτήσει η χώρα εκείνο που δολίως και παρανόμως φυγάδευσαν, αφαιρώντας -το από τον εθνικό-κοινωνικό της πλούτο και ελέγχοντας αυτό που δολίως στο εσωτερικό αποκρύβουν. Αντίθετα, να επιβραβεύσει έμπρακτα με πολιτικές και μέτρα εκείνους (επιχειρηματίες, επαγγελματίες, εργαζόμενους, επιστήμονες κλπ), που έχουν επιδείξει πρωτοφανή συνέπεια και στάθηκαν πραγματικά στηρίγματα  της Ελληνικής οικονομίας και της χώρας σε πρωτόγνωρες συνθήκες κρίσης και αφαίμαξής τους.

·       - Το τραπεζικό σύστημα ξεπερνώντας τις παραδοσιακές παθογένειες και τις πρόσφατες σχοινοβασίες λόγω αλλαγών στις μετοχικές τους συνθέσεις, ενισχυμένο, έστω, οριακά από την ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ, είναι αναγκαίο να λειτουργήσει αιμοδοτικά για τις νέες δυναμικές επενδύσεις, αποκαθιστώντας σταδιακά την κανονικότητα, με την άρση και των capital controls.

·       - Από το νέο ΕΣΠΑ, ακόμα και με τους ισχύοντες πόρους, - χωρίς την αναγκαία αύξησής τους  λόγω της μεταβολής του κατά κεφαλήν ελληνικού εισοδήματος  εξ αιτίας της κρίσης και της ύφεσης -, σε συνδυασμό με τις Δημόσιες Επενδύσεις μπορούν να αξιοποιηθούν παραπάνω από 20 δισ. €. Οι ταχύτητες, όμως, πρέπει να είναι άλλες από τις τωρινές. Να ανέβουν κατακόρυφα.  Δεν είναι δυνατόν, στα μέσα του 2017 και επί της ουσίας το Πρόγραμμα 2014 -2020 να μην έχει ξεκινήσει... Επίσης, οι στοχεύσεις του πρέπει να είναι σε πολλαπλασιαστικές, παραγωγικές επενδύσεις  κι όχι η σπατάλη της  διασποράς για την ικανοποίηση πελατειακών ομάδων και περιοχών.

·      -  Το σχέδιο Γιούνκερ αποτελεί ένα δυναμικό πλάνο, με συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, που εκπονήθηκε προκειμένου να αντιστραφεί το κλίμα αποεπένδυσης που υφίσταται  σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, και το οποίο στην Ελλάδα είναι κατά πολύ οξύτερο και ως εκ τούτου μπορεί να διεκδικήσει αναλογικά μεγαλύτερο μερίδιο. Η συμμετοχή της ΕΤΕΠ θα δράσει κι ως πιστοδοτική εγγύηση για τις ενδιαφερόμενες ελληνικές επιχειρήσεις που έχουν υποστεί πλήγμα από την έλλειψη ρευστότητας και δεν μπορούν να αντλήσουν κεφάλαια από τις διεθνείς αγορές.

·     - Στόχευση (σχέδιο, πρόγραμμα, προτεραιότητες, πόροι ) στους παρακάτω πέντε (5) τομείς :

- ενέργεια (δίκτυα αγωγών, αξιοποίηση γεωπολιτικής θέσης, κοιτάσματα υδρογονανθράκων , ανανεώσιμες πηγές, στρατηγικές αναπτυξιακές συμμαχίες),

- αγροτοδιατροφικός τομέας (διαφοροποιημένα προϊόντα, μεταποίηση - τυποποίηση, κέντρα διανομής στην καρδιά των ευρωπαϊκών αγορών, νέες δομές παραγωγής - εμπορίας),

- μεταφορές (χερσαίες, θαλάσσιες, εναέριες,  διαμετακομιστικοί κόμβοι -κέντρα),

- τουρισμός  (με επεκτάσεις,  ή/ και νέων συνδυαστικών projects, αλλά και ήπιων μορφών  αγρο- οικοτουριστικού και εναλλακτικού τύπου),

- νέες τεχνολογίες - νέες παραγωγές  (ψηφιακός κόσμος, και διεκδίκηση μεριδίων από τις νέες παραγωγές σε κάθε νέο σχετικό τομέα με κίνητρα για είσοδο νεοφυών επιχειρήσεων μεικτών ή ελληνικών) . 

·       - Το φορολογικό καθεστώς πρέπει να αλλάξει. Με συντελεστή 24%, όταν ο μέσος ευρωπαϊκός συντελεστής είναι 13.1% και ο αντίστοιχος των γειτονικών χωρών περίπου στο μισό, το αντικίνητρο είναι προφανές και η όποια προσπάθεια θα αναστέλλεται. Ταυτόχρονα, η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, ιδιαίτερα των νεότερων γενιών, είναι απαραίτητη συνθήκη για την ομαλή ενοποίηση του Ασφαλιστικού συστήματος, την εξασφάλιση αξιοπρεπών όρων διαβίωσης χωρίς την αφαίρεση μεγάλου μέρους των αμοιβών τους, και για την ύπαρξη κινήτρου επιστροφής στους νέους επιστήμονες που μετανάστευσαν οι οποίοι δεν πρόκειται να επιστρέψουν, αν πρόκειται στη χώρα τους να αμείβονται  χαμηλότερα, να φορολογούνται υψηλότερα και να χρηματοδοτούν με τις εισφορές τους συντάξεις που ίδιοι ποτέ δεν θα αξιωθούν να λάβουν. Το πλαίσιο αυτό δημιουργεί και συνθήκες προσέλκυσης ξένων κεφαλαίων που αφθονούν στη διεθνή αγορά και  αναζητούν θετικούς επενδυτικούς προορισμούς.

·       -  Σ΄ ένα περιβάλλον, όπου η Κίνα έχει προσγειωθεί αναζητώντας νέες διεξόδους, η Ινδία εξακολουθεί να είναι ένας θεσμικός λαβύρινθος (χειρότερος ακόμα κι από την Ελλάδα), οι ‘’τίγρεις της Ανατολής’’  έπαψαν να είναι ο άλλοτε ελκυστικός προορισμός, η ευρωζώνη έχει πολύ χαμηλές έως μηδενικές αποδόσεις και οι αναδυόμενες περιφερειακές οικονομίες της περιοχής μετά την ''αραβική άνοιξη'' (ορθότερα, μάλλον, ''αραβικός χειμώνας'') έχουν μεταβληθεί σε εμπόλεμες ζώνες, η Ελλάδα, εξασφαλίζοντας, πολιτική σταθερότητα, μπορεί να αποτελέσει σημαντικό, υψηλών προσδοκιών επενδυτικό προορισμό.

 Θεσσαλονίκη, 22 Ιουνίου 2016,

Ελευθέριος Τζιόλας 

Η νέα ηλεκτρική αυτοκινητοβιομηχανία : οι μεγάλες ανατροπές που μας αφορούν.

--------------------------------------------------------------------------------------------------

              του Ελευθερίου Τζιόλα,

              Χημικού Μηχανικού, ειδικού σε θέματα Ενέργειας.

                  Η εποχή του ηλεκτρικού αυτοκινήτου και του ψηφιακού κόσμου.

                  ................................................................................................................

               Η σφαίρα  της ενέργειας και ο κόσμος της ψηφιακής εποχής φαίνεται ότι θα καθορίσουν με αποφασιστικό τρόπο τα υπόβαθρα πάνω στα οποία θα εξελιχθούν,  θα αναπτυχθούν  και θα επηρεασθούν καθοριστικά στις επόμενες άμεσες δεκαετίες τα πράγματα, συνολικότερα αλλά και στους επί μέρους τομείς.

               Mία μεγάλη, μείζων αλλαγή που ανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο της ζωής και της κίνησης των ανθρώπων στους χώρους κατοικίας, εργασίας, ζωής, επικοινωνίας πρόκειται να αλλάξει πολλά δεδομένα : πρόκειται για το ηλεκτρικό αυτοκίνητο.  Οι  σημερινοί (και αυριανοί), πραγματικοί όροι αυτού του κυριολεκτικά κεφαλαιώδους θέματος  δεν έχουν  καμία σχέση με τις συνθήκες και τα επίπεδα παραγωγής, καθώς και τους σχεδιασμούς που υπήρχαν προ 10ετίας. Η πρόοδος που έχει συντελεσθεί και  αναμένεται είναι, και θα είναι, θεαματική.

       Μεγάλες ανατροπές και προκλήσεις : Αυτοκινητοβιομηχανία, Πετρέλαιο, Κίνα, Ινδία, Κόσμος.

                  ................................................................................................................

               Η Κίνα και η Ινδία, με τα οικονομικά και πληθυσμιακά τους μεγέθη, και τους αντίστοιχους ρυθμούς τους,  αλλά κυρίως με τις σχετικές τους αποφάσεις με ορίζοντα το 2030, οι οποίες λήφθηκαν για διαφορετικούς λόγους σε κάθε χώρα, πρόκειται να δώσουν πρωτοφανή ώθηση στον τομέα αυτό.  Ώθηση, η οποία σε συνδυασμό με τις  τεχνολογικές βελτιώσεις, ιδιαίτερα στα θέματα των φορητών συσσωρευτών (μπαταριών), των ψηφιακών εφαρμογών και των εναλλακτικών μορφών ενέργειας (ηλιακή) που ακολουθεί - συνοδεύει ''εξ ουρανού'' παντού το κινούμενο όχημα, μπορεί ταχύτατα να δημιουργήσει μετά τον προηγούμενο αιώνα των ντηζελοκινητήρων και βενζινοκινητήρων, τον αιώνα του ηλεκτρικού/ηλιακού  και  ψηφιακού  οχήματος ! 

               Τολμούμε να πούμε ότι  η πρώτη κοινή ανακοίνωση στα χρονικά της διεθνούς διπλωματίας, Ευρωπαϊκής Ένωση και Κίνας την 1η Ιουνίου 2017, μετά την απόλυτα άστοχη απόσυρση του Ντ.Τράμπ από τη Συμφωνία του  Παρισιού  για το κλίμα, ευθέως υποστηρικτική προς τις παραδοσιακές μορφές ενέργειας των μεγάλων αμερικάνικων  πετρελαϊκών εταιρειών, βασίζεται στο γεγονός της ανταγωνιστικής κλιμάκωσης μεγάλης  της Κίνας, όπως επίσης και στις αποφάσεις της  για την νέα αυτοκινητοβιομηχανία (του ηλεκτρικού αυτοκινήτου) και στο ίδιο το ηλεκτρικό αυτοκίνητο.  «Οι αυξανόμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής απαιτούν αποφασιστική αντίδραση» τονίζεται στο κείμενο, το οποίο θα υπογράφουν ο πρωθυπουργός της Κίνας, Λι Κε-Τσιάνγκ, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντ. Τούσκ και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν -Κλόντ  Γιούνκερ. Σημαντικό μέρος αυτής της ''αποφασιστικής αντίδρασης'' θα αφορά κυριολεκτικά στο ηλεκτρικό αυτοκίνητο.

               Παράλληλα, με το γεγονός αυτό, πρέπει να αξιολογήσουμε, όπως έχουμε ξανατονίσει, τις εσωτερικές εντάσεις και τα ρήγματα που ήδη επιφέρει και θα διευρύνει η γραμμή Τράμπ.  Σημειώνω τη συναφή με το θέμα μας αντίδραση του Elon Musk, επιτυχημένου και επικοινωνιακού ιδιοκτήτη της κατασκευαστικής ηλεκτρικών αυτοκινήτων Tesla στις ΗΠΑ, πρωταγωνιστή ίδρυσης της Solar City, και υπερασπιστή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των συναφών τεχνολογιών, ο οποίος ανακοίνωσε ότι εγκαταλείπει όλα τα συμβούλια στα οποία συμμετέχει με άλλους βιομηχάνους που συμβουλεύουν τον Ντ. Τραμπ. 

               Το 2018, αποτελεί έτος -κλειδί για τη θεαματική είσοδο του ηλεκτρικού αυτοκινήτου στην Κίνα, με την Ινδία να είναι χρονικά συγχρονισμένη και πιο φιλόδοξη. Ο ι μεγαλύτεροι κατασκευαστές αυτοκινήτων παγκοσμίως θα παρουσιάσουν το επόμενο έτος (2018) το πρώτο μεγάλο κύμα των νέων ηλεκτρικών οχημάτων [HE, Electric Vechicles/ΕVs] και τα συσχετιζόμενα  με αυτά  υβριδικά οχήμaτα [HEVs]. Eίναι βέβαιο ότι θα είναι φθηνότερα,  και  τεχνολογικά πιο προηγμένα από τα σημερινά μοντέλα. Θα κυκλοφορήσουν σε μεγάλο αριθμό πρώτα στην Κίνα, όμως πολλές καινοτομίες τους, όπως οι ηλιακοί συλλέκτες (solar panels), τα κινητά τηλέφωνα και η προσαρμοσμένη εικονική πραγματικότητα και οποιοδήποτε άλλο μέρος-εξάρτημα υψηλής τεχνολογίας  θα έχουν διαμορφωθεί  για  την παγκόσμια αγορά !

               Οι ρυθμιστικές αρχές της Κίνας απαιτούν  από το επόμενο έτος : οκτώ (8)  στα εκατό (100) οχήματα που παράγονται στις γραμμές συναρμολόγησης των  κατασκευαστών πρέπει να είναι ηλεκτρικά [ EVs], ή υβριδικά οχήματα [ HEVs ], ανερχόμενα στο 10% μόλις ένα χρόνο αργότερα, και έπειτα σε 12% ετησίως !

               Οι περισσότεροι ξένοι κατασκευαστές αυτοκινήτων με εργοστάσια στην Κίνα καλούνται να αναπτύξουν τις  γραμμές παραγωγής των ηλεκτροκίνητων οχημάτων σε συνεργασία με τους εγχώριους κατασκευαστές, εξασφαλίζοντας ότι η Κίνα εισέρχεται στη εποχή της νέας αυτοκινητοβιομηχανίας  από θέση ηγετική, προδικάζοντας μια ανάλογης έκτασης κυριαρχία όταν θα κλιμακωθεί η αντίστοιχη παγκόσμια έκρηξη ζήτησης. Χαρακτηριστικά σημειώνουμε ότι η McKinsey, μια από τις μεγάλες εταιρείες  συμβουλευτικών υπηρεσιών και ερευνών, επισημαίνει ότι το παγκόσμιο μερίδιο των ηλεκτρικών οχημάτων  [EVs] μέχρι το 2030 θα κυμανθεί από 25 -50% των νέων πωλήσεων.

               H Iνδία , όμως, κινεί προς τα εμπρός το πλέον φιλόδοξο σχέδιο : στοχεύει  να ξεπεράσει και την Κίνα και  να έχει μόνο ηλεκτρικά οχημάτα στο δρόμο, το 2030. Ο πρωθυπουργός της χώρας Narendra Modi ανέλαβε μια εκπληκτική δέσμευση για μηδενικές εκπομπές στο τομέα των μεταφορών, ως το 2030.

              

                   2018 : το μεγάλο κύμα ανεβαίνει από την Κίνα και  την Ινδία.

                   ........................................................................................................

               Από το 2018 και κατά τα επόμενα 13 χρόνια η κυβέρνηση της Ινδίας σχεδιάζει να ηλεκτροκινήσει τα πάντα, από τα μικρότερα κοινόχρηστα έως τα επαγγελματικά οχήματα και τα λεωφορεία. Τα αυτοκίνητα θα έρθουν τελευταία. Οι συνέπειες στην οικονομία της χώρας  από τις εισαγωγές ακατέργαστων και, εν μέρει, κατεργασμένων τελικών πετρελαϊκών προϊόντων είναι βαθιά, με το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής να  προορίζεται για τον τομέα των μεταφορών, συμπεριλαμβανομένου και του συμπιεσμένου φυσικού αερίου που κυριαρχεί  σε μεγάλο μέρος των δημόσιων συγκοινωνιών στις μεγάλες πόλεις. Παρ΄ ότι οι πετρελαϊκές εταιρείες της Ινδίας αναγκάστηκαν απότομα να επιταχύνουν την μετατροπή τους σε καθαρότερα καύσιμα η επιβάρυνση και οικονομική και περιβαλλοντική  είναι τεράστια.

               Η  ανανεωμένη Volvo, που ανήκει στον μεγάλο όμιλο Geely της Κίνας, θα αναπτύξει το πρώτο της απόλυτα καθαρό ηλεκτρικό αυτοκίνητο, ένα κoμψό μοντέλο σε οικονομικές τιμές που θα απευθύνεται άμεσα στις παγκόσμιες αγορές, ενώ, παράλληλα, στοχεύει να πουλάει ένα (1) εκατομμύριο ηλεκτροκίνητα και υβριδικά οχήματα κάθε χρόνο στην Κίνα έως το 2025.

               Η VW της Γερμανίας θα κυκλοφορήσει, επίσης το 2018,  το πρώτο ηλεκτροκίνητο όχημά της στην Κίνα και εκτιμά ''ετήσιες πωλήσεις τουλάχιστον 400.000" εντός δύο ετών, ανεβαίνοντας σε 1.5 εκατομμύρια  ηλεκτρικά αυτοκίνητα μέχρι το 2025. Aπό το 2018, η Ford θα ξεκινήσει να πωλεί ένα υβριδικό μοντέλο Mondeo Energi, το οποίο κατασκευάστηκε με τον κρατικό εταίρο Chang'an Automobile. Η Nissan αναπτύσσει τουλάχιστον ένα ηλεκτροκίνητο μοντέλο για την Κίνα. Ενώ, η Genaral Motors σχεδιάζει να εισαγάγει μια πλήρη πλειάδα χαμηλών έως μηδενικών εκπομπών, Εκπομπών οχημάτων με το σήμα της Buick.

               Το πετρέλαιο και τα προϊόντα του έχουν δώσει στον κόσμο περισσότερο από έναν αιώνα την κίνηση και την  κυκλοφορία. Περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο εμπόρευμα, το πετρέλαιο επέτρεψε τη δημιουργία  και συσσώρευση πλούτου, την ''οικοδόμηση'' οικονομικών μεγαθήριων, ενώ  οι ανάγκες του αποτέλεσαν κίνητρο συγκρούσεων και σφαιρών επιρροής. Ωστόσο, ο κυρίαρχος ρόλος του , κυρίως στον αποφασιστικό τομέα  στις των  μεταφορών (παγκόσμιων, θαλάσσιων, εναέριων, ηπειρωτικών, χερσαίων, εθνικών, κοινωνικών κλπ), καθώς και η καθοριστική του συμμετοχή  κατά τις προηγούμενες δεκαετίες στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας απειλείται. Η ευθεία απειλή έρχεται από τα αυτοκίνητα. Η ερώτηση δεν είναι πλέον αν οι ηλεκτρικοί συσσωρευτές (η  μπαταρία) θα βλάψει τη ζήτηση πετρελαίου, αλλά πόσο. Τα έξοδα μπαταρίας συνεχίζουν να πέφτουν ραγδαία κάθε χρόνο. Νέα δίκτυα σημείων φόρτισης και ενσύρματοι χώροι στάθμευσης αυτοκινήτων αναπτύσσονται στις προηγμένες οικονομίες.

               Οι σκεπτικιστές της πετρελαϊκής βιομηχανίας ίσως να μην πιστεύουν σε ένα μεταφορικό μέλλον που τροφοδοτείται από δίκτυα , αλλά η Κίνα το κάνει και η Ινδία είναι, επίσης, αποφασισμένη. Ενώ, χώρες με σημαντική θέση στον χάρτη των πετρελαιοπαραγωγών χωρών, όπως η Νορβηγία, στοχεύοντας σε νέο ενεργειακό μίγμα και με υψηλή περιβαλλοντική ευαισθησία έδωσαν ώθηση βοηθώντας, για παράδειγμα, τα ηλεκτροκίνητα οχήματα, που ήδη  αντιπροσωπεύουν περίπου το 40% των πωλήσεων νέων αυτοκινήτων !

               Η τεχνολογία προσπαθεί να αντιμετωπίσει την "ανησυχία της αγοράς" σχετικά με τον αποτρεπτικό παράγοντα της διάρκεια των μπαταριών. Όπως και τα  περισσότερα ηλεκτρικά οχήματα, και τα κινεζικά υβριδικά,  πρέπει να επαναφορτιστούν μετά από 130 -155 χιλιόμετρα. Αλλά, ήδη η VW θα κυκλοφορήσει στην Κίνα  μια νέα σειρά στα 300 χιλ. και έχει υπό έκδοση άλλο μοντέλο στα  480 χιλιόμετρα. Ενώ η General Motors (συγκεκριμένα η Buick) συνεργάζεται με την κρατική Shanghai Automotive  για να παράγει ένα νέο υβριδικό σύστημα  με απόσταση 750 χιλιόμετρα (με 100 χιλ. πλήρους κάλυψης με μπαταρία).

               Δεν είναι, πλέον, μόνο η Tesla, το ακριβό οικολογικό και μοντέρνο σήμα με δυναμική επιρροή, αλλά απ΄ ότι δείχνουν οι εξελίξεις ένα ''τσουνάμι'' μοντέλων (περισσότερα από 100), από το 2018 με μεγάλη ταχύτητα θα ''χτυπήσει την αγορά''. Ταυτόχρονα, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) εκτιμά ότι λόγω των ηλεκτροκίνητων και των υβριδικών οχημάτων 1,3 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου θα χαθούν από τη ζήτηση.  Αν και η Exxon Mobil,  εκτιμά ότι μέχρι το 2030 σε όλο τον κόσμο ο στόλος των ηλεκτρικών οχημάτων δεν θα ξεπερνά το 15% και στις ΗΠΑ δεν  θα υπερβαίνει το 10%, και την Τotal να εκτιμά αντίστοιχα έως και 30%, ωστόσο,  η τάση είναι να αναγνωρίζεται, ακόμα κι έτσι ο νέος δυναμικός παράγοντας της ηλεκτροκίνησης των οχημάτων και η ενεργειακή διαφοροποίηση.

               Αυτό, πάντως, που μπορεί να ειπωθεί είναι ότι τα ηλεκτροκίνητα και υβριδικά οχήματα  και οι εναλλακτικές μορφές κυκλοφορίας και μεταφορών - ηλεκτροκίνητες σιδηροτροχιές, καύσιμα φυσικού αερίου, κυψέλες καυσίμου υδρογόνου, αυτοκατευθυνόμενα οχήματα - βρίσκονται ήδη στο δρόμο τους.

               Νέα εποχή στην κίνηση και στις επικοινωνίες.

               .............................................................................

              Στο πλαίσιο αυτό, είναι πολύ σημαντικό για όλες τις χώρες και ιδιαίτερα για εκείνες που δεν είχαν την τύχη, ή δεν μπόρεσαν να συμμετάσχουν στο μεγάλο κύμα της  παραδοσιακής αυτοκινητοβιομηχανίας,  να προβλέψουν και να αξιολογήσουν τη νέα εποχή και να σχεδιάσουν στοχευμένα και ενεργητικά τη συμμετοχή τους με παραγωγικό τρόπο. Συμμετοχή, η οποία  στο σημερινό παγκόσμιο  επίπεδο παραγωγής και συνεργιών μπορεί να αναφέρεται σε εξειδικευμένα μέρη ή/και τμήματα σύγχρονου εξοπλισμού  της παραγωγής με ταυτόχρονη αξιοποίηση του πράγματι υψηλής στάθμης επιστημονικού δυναμικού της χώρας.

            Αυτό αποτελεί μια συγκεκριμένη, μεταξύ άλλων, παραγωγική πρόκληση για την Πατρίδα μας, σε σχέση με τη νέα εποχή της ηλεκτροκίνητης, νέας αυτοκινητοβιομηχανίας και του  νέου, ψηφιακού κόσμου.

Θεσσαλονίκη, 15 Ιουνίου 2017

Από τον Ιούνιο, σ΄ έναν ακόμα θερμό Ιούλιο ;
-----------------------------------------------------------
του Ελευθερίου Τζιόλα

Βγαίνουμε από το τέλμα ;
..............................................
H χώρα μοιάζει ακινητοποιημένη μέσα σ΄ένα τέλμα αδιεξόδου.
Οι πολίτες της, αφοπλισμένοι και ανασφαλείς, παρακολουθούν βασανιστικά τις ημερομηνίες από Εurogroup σε Εurogroup, με καθυστερημένες, κακές ενδιάμεσες συμφωνίες (από την α΄ στη β΄αξιολόγηση), με απώλεια πολυτίμου χρόνου και βούλιαγμα σ΄όλα τα μέτωπα, χωρίς ελπίδα και προοπτική.
Οι πολιτικές δυνάμεις, σε γκρίζο σκηνικό. Δίχως νεύρο, δίχως αυτοπεποίθηση, χωρίς πραγματικά ερείσματα και δημιουργικές δυνάμεις αντιστροφής του μοιραίου.
H παράταση της «ελληνικής εκκρεμότητας» και πέραν του Eurogroup της 15ης Ιουνίου σχεδόν προεξοφλείται, την ίδια στιγμή που απέναντι στις ελληνικές πιέσεις και τις άλλες ‘’μετρημένες’’ αιτιάσεις ηγετικών ευρωπαϊκών παραγόντων, επανέρχονται ζητήματα προαπαιτούμενων (ασφαλιστικό, εργασιακά, φορολογικό), που υποτίθεται ότι είχαν κλείσει με την β΄αξιολόγηση και την υπερψήφιση των νέων μέτρων, ύψους 4,5 δις., που από την αντιπολίτευση ονομάσθηκε 4ο Μνημόνιο !
Ο Α. Τσίπρας με την ψήφιση των επώδυνων μέτρων έχει αποκλείσει επί της ουσίας κάθε σενάριο ρήξης και αναζητεί με αγωνία έδαφος σύγκλισης στα στοιχειώδη. Είναι ακόμα έτοιμος να περιορισθεί και σε σχετική δήλωση-δέσμευση, κι όχι απόφαση, για το χρέος και τη ποσοτική χαλάρωση. Ωστόσο, ακόμα κι αυτά δείχνουν ανέφικτα.
Η συζήτηση με το ΔΝΤ έχει αποκτήσει ατέρμονα χαρακτήρα, στην πράξη , επ΄ωφελεία της γερμανικής πλευράς και αύξησης της αβεβαιότητας στην ελληνική, η οποία στην πραγματικότητα, βιώνει οικονομικά και κοινωνικά πρόσθετη καθίζηση.
H γερμανική κυβέρνηση πολιτικά δεν έχει κανένα συμφέρον να φύγει το ΔΝΤ από το πρόγραμμα, κι αυτό για δύο λόγους.
Ο πρώτος είναι ότι χωρίς τον διεθνή οργανισμό η αρμόδια επιτροπή της γερμανικής βουλής δεν θα εγκρίνει την εκταμίευση της δόσης, ενώ ανάλογη απειλή υπάρχει και από το ολλανδικό κοινοβούλιο.
Ο δεύτερος λόγος, στον οποίο έχει αναφερθεί πολλές φορές ο Β.Σόιμπλε, είναι ότι χωρίς το ΔΝΤ θα πρέπει να συμφωνηθεί ένα άλλο πρόγραμμα, δηλαδή να πάνε οι κυβερνήσεις για τέταρτη φορά στα κοινοβούλιά τους και να ζητήσουν μια ακόμη διάσωση της Ελλάδας, εννοώντας, κατ΄ αυτόν τον τρόπο ότι κάτι τέτοιο είναι ανέφικτο.
Το ενδεχόμενο να παραπεμφθεί στις καλένδες η συζήτηση για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους, αποκτά στοιχεία βεβαιότητας και αποτελεί αρνητική εξέλιξη για την ελληνική κυβέρνηση που έχει ιεραρχήσει το θέμα αυτό ως κεντρικό στην πολιτική της και στην ατζέντα της, παρά τις αντίθετες προτάσεις και πιεστικές παρεμβάσεις πολλών για την με κάθε μέσο αναπτυξιακή στροφή της οικονομίας και ιδιαίτερα των παραγωγικών της τομέων. Η κυβέρνηση φαίνεται να χάνει και το «καθαρό μονοπάτι» που αναζητούσε τη συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Το μόνο θετικό που υπάρχει αυτή τη στιγμή στον ορίζοντα είναι το ενδεχόμενο εκταμίευσης μιας αυξημένης δόσης, - κοντά στα 9-10 δισ. Ευρώ -, ώστε εκτός από την κάλυψη των αναγκών για την εξυπηρέτηση των δανειακών υποχρεώσεων, να περισσέψουν και πόροι για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Ελληνικού Δημοσίου, καθώς και μια πολύ οριακή τόνωση της ρευστότητας στην αγορά.

Πολιτικές κινήσεις και επιλογές.
.................................................

Το τοπίο στην Ε.Ε., με τις ερχόμενες γερμανικές εκλογές και την παραγόμενη από αυτές αναβλητικότητα, καθώς, και τις πολύ πιθανές ιταλικές (και αυτές για το Σεπτέμβριο), δεν βοηθάει σε συζητήσεις αποφασιστικού χαρακτήρα για το ‘’ελληνικό ζήτημα’’, το οποίο έτσι κι αλλιώς κουβαλάει μια αρνητική φόρτιση στα φόρα-στις συνεδριάσεις των ευρωπαϊκών οργάνων. Η Ε.Ε. βρίσκεται αντιμέτωπη με πολλά «καυτά» θέματα, όπως η έναρξη των διαπραγματεύσεων για το Βrexit, αλλά και τα νέα δεδομένα στις σχέσεις με τις ΗΠΑ, μετά το επεισοδιακό πέρασμα του Ντ. Τραμπ από την Ευρώπη, που έθεσε σε αναγκαστική κίνηση μείζονα θέματα οντότητας και προοπτικών της Ε.Ε.. Σ΄ένα τέτοιο περιβάλλον δεν υπάρχουν ηγέτες που θα έχουν πραγματική διάθεση να ασχοληθούν και να αποφασίσουν και πάλι για την Ελλάδα.
Αυτά δείχνουν ότι το ξεπέρασμα του προδιαγεγραμμένου αδιέξοδου του Eurogroup , της 15ης Ιουνίου με την τοποθέτηση του ελληνικού ζητήματος (χρέος, QE –ποσοτική χαλάρωση) στη Σύνοδο κορυφής, όπως έχει από το Α. Τσίπρα προαναγγελθεί, ή, τελικώς, δεν θα πραγματοποιηθεί αποδεχόμενος ένα ακόμη κακό συμβιβασμό στο Eurogroup , της 15ης Ιουνίου, ή αν πραγματοποιηθεί θα είναι χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα από την Σύνοδο.
Με δεδομένη τη δυσχερή θέση ο Α. Τσίπρας, ενδέχεται να ζητήσει είτε κατ’ ιδίαν συναντήσεις με τους πολιτικούς αρχηγούς, είτε σύσκεψη υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας , Π. Παυλόπουλο. Εξάλλου, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου που παραχώρησε την περασμένη Πέμπτη στο υπουργείο Εσωτερικών, ανέφερε πως «η συζήτηση για τη βιωσιμότητα του χρέους δεν είναι συζήτηση συγκυρίας, αφορά το μέλλον της χώρας και χρειάζονται συγκλίσεις και αν είναι δυνατόν και εθνική γραμμή».
Εάν ο Α. Τσίπρας επιλέξει να προτείνει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τη σύγκληση του συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών, η διεξαγωγή του τοποθετείται μεταξύ 16 και 21 Ιουνίου, δηλαδή αμέσως μετά το επόμενο Eurogroup και πριν από τη Σύνοδο Κορυφής. Σε μια τέτοια περίπτωση, ο πρωθυπουργός θα επιδιώξει κοινό μέτωπο των πολιτικών δυνάμεων, ώστε να εμφανιστεί ενισχυμένος στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. Όμως, παρότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν τοποθετούνται δημοσίως, καθώς η όποια πρωτοβουλία του Α. Τσίπρα δεν έχει αναληφθεί, φαίνεται ότι ο αντίλογος θα είναι ότι επιχειρείται «διάχυση» σε σχέση με τα μεσοπρόθεσμα μέτρα και την ασκούμενη πολιτική, υπενθυμίζοντας ,παράλληλα, ότι ο Α. Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ ανακαλύπτουν τη συναίνεση μόνον όταν οδηγούνται σε αδιέξοδα, που όμως αυτοί έχουν δρομολογήσει. Υπ’ αυτή την έννοια, δεν θα πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο τυχόν πρόσκληση του Α. Τσίπρα για συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών υπό τον κ. Παυλόπουλο να μην τύχει θετικής ανταπόκρισης.
Η αλήθεια, όπως έχουμε ξαναγράψει, όσο κι ακούγονταν τούτο ιδιαίτερο, είναι ότι ο Α. Τσίπρας πέταξε δύο μεγάλες ιστορικές ευκαιρίες που του έδωσε ο ελληνικός λαός. Αν περάσουμε, πέρα από την αλλοπρόσαλλη στρατηγική μετά την πρώτη νίκη, του Ιανουαρίου 2015, που ωστόσο είχε πολύ βαρύ τίμημα, εννοούμε : την επικράτηση με το δημοψήφισμα τον Ιούλιο και την εκλογική νίκη του Σεπτεμβρίου 2015, όταν πλέον, γνώριζε με τον πιο ωμό και ακριβή τρόπο τί ήταν και τί σήμαινε η ελληνική κρίση και ποιές και πόσες δυνάμεις όφειλε να κινητοποιήσει για να την αντιμετωπίσει (σ΄ όλα τα μέτωπα). Και στην πρώτη, και στη δεύτερη περίπτωση, επέλεξε να πορευθεί με τον Καμμένο, αντί να ηγηθεί μιας πραγματικά, μεγάλης και σοβαρής εθνικής προσπάθειας. Επέλεξε τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, αντί για τη θέση και το ρόλο ενός εθνικού ηγέτη της Αριστεράς. Και, τούτο, όταν μετά το δημοψήφισμα, σχεδόν όλα τα κόμματα (πλην ''Χ.Α.'', που το δημοκρατικό-συνταγματικό τόξο αρχειακά και σταθερά αποκλείει, και το ΚΚΕ, που αυτοαποκλείονταν) ήταν έτοιμα να συνδράμουν με ανάληψη ευθυνών, όχι μόνο ψήφισης στη Βουλή, αλλά και άσκησης εξουσίας. Αλλά, και τον Σεπτέμβρη 2015, επέλεξε τον εναγκαλισμό με τον Καμμένο και την οριακή κοινοβουλευτική πλειοψηφία των 153, αντί μια κυβέρνηση με κοινοβουλευτική στήριξη 270 βουλευτών ! 'Οταν, μάλιστα, η καραμανλική πτέρυγα της ''Ν.Δ.'' δεν είχε απλώς παρασκηνιακό συγχρωτισμό μαζί του (περίπτωση εκλογής ΠτΔ), αλλά δημόσιο προεκλογικό λόγο με τον τότε επικεφαλής της Ε. Μεϊμαράκη περί κυβέρνησης εθνικής συνεργασίας. Ο Α. Τσίπρας, σε περίοδο που γνώριζε ότι θα ήταν περίοδος εφαρμογής του 3ου Μνημονίου και έντονων διαπραγματεύσεων εξειδίκευσης και εφαρμογής του, έδειξε να μην αντιλαμβάνεται σωστά το βάρος των συσχετισμών και τη σημασία της κρίσης. Χωρίς βάθος και εύρος πολιτικών και κοινωνικών συμμαχιών στην Ελλάδα, με δίπλα του έναν αφερέγγυο Καμμένο και μόνο, και με απουσία ερεισμάτων στην Ευρώπη γρήγορα περιήλθε σε αδιέξοδα και ο κύκλος φθοράς γιγαντώθηκε.
Επί πλέον, ο Α.Τσίπρας επεδίωκε να χτίσει συμμαχίες με τους Ευρωπαίους σοσιαλδημοκράτες, και παρά τη θετική στάση εκείνων, αρνούνταν να προβεί στη λογική διόρθωση της ''παρά φύση'' κυβερνητικής συμμαχίας του με τον Καμμένο, που επίμονα και δημόσια υποδείκνυαν (Φ.Ολάντ, Μ. Σούλτς, Ζ.Γκάμπριελ), καθώς, και στο άνοιγμα ενός άλλου κύκλου πολιτικών σχέσεων και διεργασιών στο χώρο της κεντροαριστεράς. Αν, μάλιστα, τώρα αναμένει να κερδίσει τις εκλογές στη Γερμανία ο Μ.Σούλτς για να κάνει ότι μέχρι τώρα δεν είχε κάνει, και πάλι δεν έχει σωστή αίσθηση του πολιτικού χρόνου και των συσχετισμών. Το momentum έχει παρέλθει.

Πρόωρες εκλογές ;
............................

Μπροστά , σ΄ένα τέτοιο, επώδυνο αδιέξοδο μετά και τη σύνοδο κορυφής της 22ας Ιουνίου και με εξαντλημένα τα μέσα και τις επιλογές, καθώς και την ανυπαρξία, πλέον, οποιασδήποτε προσδοκίας, η εναπομένουσα τελευταία κίνηση του Α.Τσίπρα θα ήταν η προκήρυξη εκλογών. Η προκήρυξη πρόωρων εκολγών, που θα έχουν τόσο ένα στοιχείο αιφνιδιασμού των πολιτικών του αντιπάλων, όσο και ένα φιλολαϊκό τόνο με την έννοια της προσφυγής σε συνθήκες κρίσης στη δύναμη του λαϊκού παράγοντα για τον προσδιορισμό της νέας εντολής του για τη διέξοδο.
Η επιλογή αυτή των πρόωρων με πιθανότερη ημερομηνία την 16η Ιουλίου, θα αποτελούσε και κίνηση πριν από τον διαφαινόμενο θρίαμβο της οικονομικής πολιτικής του Β. Σόϊμπλε στις γερμανικές εκλογές του Σεπτεμβρίου. Θρίαμβο των συντηρητικών της Γερμανίας, από τον οποίο ο Α. Τσίπρας, αν συνέχιζε ως πρωθυπουργός δεν θα έχει να περιμένει παρά μόνο εξουθενωτική δράση ανάλογη και, μάλλον, σκληρότερη των τελευταίων δύο ετών. Η ανακοίνωση πρόωρων εκλογών, ακριβώς μετά την αρνητική εξέλιξη και στη Σύνοδο κορυφής, σχετίζεται και με τη συγκράτηση των όποιων εκλογικών ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ πριν από τις βαριές επιπτώσεις κατά την εφαρμογή των μέτρων στην πραγματική ζωή των πολιτών και ιδιαίτερα των κοινωνικών εκείνων στρωμάτων που αποτέλεσαν την εκλογική του βάση.
Επί πλέον, μια εκλογική επίδοση του ΣΥΡΙΖΑ τέτοια, που θα επέφερε ως αποτέλεσμα τον μη σχηματισμό κυβέρνησης, θα οδηγούσε σε νέα εκλογική αναμέτρηση, η οποία θα πραγματοποιούνταν με τον πρόσφατο, νέο εκλογικό νόμο, έχοντας ως βέβαια εκδοχή την διατήρηση του δεύτερου κόμματος (δηλαδή, του ΣΥΡΙΖΑ με τα σημερινά δεδομένα) σε ρόλο κλειδί για τις εξελίξεις.
Ο Ιούλιος φαίνεται ότι για την Ελληνική πολιτική ζωή είναι ο κατ΄ εξοχήν πολιτικός μήνας, των πυκνών εξελίξεων και των ανατροπών…

Θεσσαλονίκη, 8 Ιουνίου 2017

            Τράμπ, αμερικάνικη υπερδύναμη και αβεβαιότητα.

            -----------------------------------------------------------

           του Ελευθερίου Τζιόλα

            Το πρώτο εκτός ΗΠΑ ταξίδι που έδειξε πολλά.

             .........................................................................

          Ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντ. Τράμπ, πραγματοποίησε το πολυαναμενόμενο  πρώτο ταξίδι εκτός ΗΠΑ, συνολικής διάρκειας εννιά (9) ημερών.

            Πολλοί πίστευαν ότι στο ταξίδι, κατά τις ιδιαίτερες συναντήσεις, τις επαφές και τις επιλογές  θα ξεκαθαρίζονταν οι στόχοι της εξωτερικής αμερικάνικης πολιτικής, θα εμφανιζόταν τα νέα στοιχεία της Προεδρίας Τράμπ στις σχέσεις των ΗΠΑ με τους συμμάχους και τους αντιπάλους. Με δύο λόγια, θα εμφανίζονταν το νέο, έστω αδρό πλαίσιο, συγκεκριμένων κατευθύνσεων και επιλογών Τράμπ στη διεθνή σκηνή. Το τελικό αποτέλεσμα είναι μάλλον πολλαπλασιασμός και επέκταση της αβεβαιότητας.  Η μεταβολή θέσεων εν σχέση με τις αντίστοιχες σκληρά προεκλογικά διακηρυγμένες, καθώς, και η απόπειρα αλλαγής πλεύσης σε θετικές για την διεθνή κοινότητα δρομολογημένες διαδικασίες, χωρίς, όμως, διατύπωση κανενός ''νέου δόγματος'', χωρίς την αναφορά κανενός ''νέου πλαισίου'' σχέσεων και ισορροπιών, τείνει να εμφανίσει τις ΗΠΑ στο  παγκόσμιο σκηνικό με μειωμένη την πολιτική δυνατότητα πραγμάτωσης του ρόλου του πηδαλιούχου των διεθνών εξελίξεων.  Όσο κι αν η πολιτική των ΗΠΑ, ως υπερδύναμης και καθοριστικού, ηγεμονικού πόλου των εξελίξεων,  δεν σχετίζεται αποκλειστικά με τον Πρόεδρο και το πλέγμα δύναμης της Προεδρίας, αλλά έχει σχέση με βαθύτερες οικονομικές και πολυπλοκότερες διοικητικές δομές και εμπεδωμένα συμφέροντα, ωστόσο  η πολιτική, ηγετική διεύθυνση εξακολουθεί να έχει κρίσιμο ρόλο και ιδιαίτερη αξία στη συνέχεια, ή στην  αναδιάταξη και τον αναπροσανατολισμό. Η πεντάμηνη θητεία  Τράμπ δεν δείχνει, βέβαια, συνέχεια με την προηγούμενη Διοίκηση Ομπάμα, αλλά δεν σηματοδοτεί και καμία αναδιάταξη.  Φέρνει, κουβαλάει, ένα στοιχείο αβεβαιότητας και αστάθειας παρά οτιδήποτε άλλο (ΝΑΤΟ, Ε.Ε., Β. Κορέα, Ουκρανία). Ενώ, ανοίγει (ή, ξανα-ανοίγει χωρίς στάθμιση και σχεδιασμό) μέτωπα κρίσης, ακόμα και εκεί που είχαν υπάρξει βήματα υπέρβασης ή/και δημιουργούνταν προϋποθέσεις  ειρηνικής διευθέτησης (Ιράν, Συριακό, κλιματική αλλαγή).

            Αβεβαιότητα, ελλείμματα, σύγχυση.   

            .......................................................................        

            Θεαματική ήταν, εντός των πρώτων τριών, κιόλας,  μηνών, η μετακίνηση του Τράμπ από την οικονομική αντιπαράθεση, από τον εμπορικό προστατευτισμό απέναντι στην Κίνα, με σκοπό την ενίσχυση του αμερικανικού βιομηχανικού - επιχειρηματικού δυναμικού και τον επαναπατρισμό του και την τόνωση της εγχώριας απασχόλησης ιδιαίτερα σε πολιτειακές ζώνες ''οικονομικά νεκροταφεία'',  στην αναζήτηση συνεργασίας με τον νέο γίγαντα της παγκόσμιας οικονομίας. Η εξαργύρωση αυτής της αλλαγής με την υποστήριξη της Κίνας στην ''απειλή'' της Β. Κορέας δείχνει πολύ αδύναμη για να ευσταθεί ως απόφαση και στρατηγική επιλογή. Και τούτο, όταν η επιθετικά εξωστρεφής κινέζικη οικονομία κυριολεκτικά σαρώνει σε ολόκληρες  ηπείρους, όπως η Αφρική, ή σε τεράστιες και κρίσιμες γεωγραφικές ζώνες , όπως το Ιράκ, το Ιράν, και σε χώρες του Κόλπου, αλλά ακόμα και στην Ευρώπη.  

            Ένα μήνα πριν, το αλλοπρόσαλλο, βαρύ πυραυλικό χτύπημα των βάσεων της  Συρίας του Άσσαντ, που αστόχαστα ερμηνεύθηκε ως αντίδραση στις εσωτερικές, ενδοαμερικάνικες πιέσεις και τα αδιέξοδα Τράμπ, έδινε το πιο αντιφατικό μήνυμα στην πιο κρίσιμη φάση  των εξελίξεων στο Συριακό. Σε μια στιγμή  όπου η υπεροχή των συνασπισμένων συριακών-ρωσικών-κουρδικών δυνάμεων ήταν επιβεβαιωμένη και στα πεδία πολεμικών αναμετρήσεων, και απέναντι στον ISIS, και οι διαδικασίες ειρηνευτικού διαλόγου δρομολογούνταν στην Αστάνα του Καζακστάν,  το χτύπημα αυτό άλλαζε τα δεδομένα, ανατρέποντας, τουλάχιστο προς στιγμήν, την πολεμική ισορροπία δυνάμεων, προσφέροντας από τα πράγματα αναπάντεχη υποστήριξη στις  αντίπαλες δυνάμεις που υφίσταντο την ήττα (τον ISIS και την ''Αντιπολίτευση"),  αποδιαρθρώνοντας, ταυτόχρονα, το δημιουργηθέν σύστημα δύναμης  και τον μελλοντικό συνασπισμό  θετικών εξελίξεων, όπου οι ΗΠΑ θα είχαν θέση καθοριστική. Στο Συριακό, η Διοίκηση Τράμπ, πρέπει τώρα να ξεκινήσει, ξαναχτίζοντας από την αρχή, όπως έδειξαν οι προσπάθειες υπέρβασης της καχυποψίας και της έντασης, μετά τα πυραυλικά χτυπήματα, στις επικοινωνίες και επισκέψεις του Υπουργού Εξωτερικών, Ρ. Τίλερσον. Όλη αυτή η εξέλιξη βεβαιώνει για καίρια ελλείμματα σύλληψης,  κενά σχεδιασμού και εφαρμογής ρεαλιστικής  πολιτικής.

            Στη Μέση Ανατολή, στο βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας, ο Πρόεδρος Τράμπ έκρινε σωστό, παρά τη μέχρι σήμερα σημαντική διαδρομή για επίλυση του ιρανικού και την άρση των κυρώσεων λόγω των πυρηνικών, να επαναφέρει, να επανατοποθετήσει ως κύριο μέτωπο στην περιοχή την απομόνωση και την αντιπαράθεση με το Ιράν. Με αμφιλεγόμενη την οικονομική σκοπιμότητα αυτής της θέσης, στο βαθμό που οι ΗΠΑ δεν είναι συνεταίροι των σαουδαράβων στα πετρέλαια, αλλά την τελευταία δεκαετία και ανταγωνιστές, φαίνεται ότι ο Τράμπ, πίστεψε, ίσως, ότι εκτός από την όποια ενίσχυση των σχέσεων με τους Σαουδάραβες, κολάκευε έτσι και εκατομμύρια σουνίτες στην περιοχή και στον κόσμο, που διατηρούν αγεφύρωτο ρήγμα απέναντι στο σιϊτικό Ιράν. Σουνίτες, όμως, που τα ριζοσπαστικά τους τμήματα, παντού στον κόσμο θεωρούν τις ΗΠΑ, το  ''πρόσωπο και την αιτία του Κακού'', πράγμα που δεν μπορεί να λησμονεί κανείς αμερικάνος.  Σουνιτικά  μαχητικά δίκτυα,  που είναι διαπιστωμένο ότι υποστηρίζονται, μέσα από πολύπλοκες, ίσως , διαδρομές, - αλλά υποστηρίζονται σταθερά- ,  από τα πετροδολάρια της Σ. Αραβίας. Σε δεύτερο πλάνο, ο Τράμπ, καλούσε τη Σ. Αραβία να εξολοθρεύσουν (τους ''τζιχαντιστές''). Δηλαδή, αυτούς ακριβώς που τα πετροδολάρια της Σ. Αραβίας έχουν με κάθε τρόπο ενδυναμώσει! Απόγειο αλληλογρονθοκοπούμενων  θέσεων...  Ενώ, στοιχειώδης αντίληψη ισορροπίας, - στο βαθμό που εκτιμάται ότι δεν μπορούν να υπάρξουν άλλα άμεσα αποτελέσματα - , θα έπρεπε να οδηγήσει σε  μια ρεαλιστική γραμμή ισορροπίας δυνάμεων στην περιοχή μεταξύ των ισχυρών, αμοιβαία αντίρροπων και μεταξύ τους καχύποπτων δυνάμεων, του Ιράν και της Σ. Αραβίας, κι όχι στην νεκρανάσταση  και  μονομερή ενθάρρυνση της αντιπαράθεσης από τη Σ. Αραβία, που παροξύνει τις αναμετρήσεις και τη συγκρούσεις.

            Στο Ισραήλ, η φιλειρηνική και κατευναστική  ρητορική προς την πλευρά των Παλαιστινίων, πόρω απέχει από την ουσία και την οξύτητα του προβλήματος, μόνιμη αιτία κρίσης και χρόνιων εντάσεων στην περιοχή.  Όταν, μάλιστα, ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μ.Αμπάς στις δημόσιες δηλώσεις, ενώπιον και του Τράμπ, είναι ξεκάθαρος για τη σύσταση συγκεκριμένα οριοθετημένου παλαιστινιακού κράτους και δεσμευτικός για την με αυτό τον τρόπο αποκατάσταση, θεμελίωση της ειρήνης  κια το άνοιγμα μιας πραγματικά νέας εποχής. Η δέσμευση Τράμπ σε μια παραδοσιακή γραμμή υποστήριξης θέσεων των άκαμπτων ισραηλινών δυνάμεων, επιβεβαιώνει, μέν, μια ενδοαμερικάνικη και περιφερειακή συμμαχία με σκληρά τμήματα του εβραϊκού λόμπυ, δεν συνιστά, όμως καμία  νέα διαδικασία ουσιαστικής προσέγγισης - υπέρβασης και δεν φέρνει ελπίδα.

            Η σύνοδος του ΝΑΤΟ και, κυρίως, η σύσκεψη των G-7 για την κλιματική αλλαγή, ήταν το επιστέγασμα των ελλειμμάτων  στρατηγικής και κατευθύνσεων εκ μέρους της ηγεσίας των ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ, για πρώτη φορά, από παράγοντας ισχύος, συνοχής και προσανατολισμού της Συμμαχίας, εμφανίζει μια αμφίθυμη στάση : μεταφοράς ευθυνών στους συμμάχους τους, από τη μια, και εκβιαστικής ταχτικής  επιβολής μιας ετσιθελικής γραμμής ισχύος της, από την άλλη. Το τελικό αποτέλεσμα  είναι, σε μια περίοδο σοβαρών περιφερειακών εντάσεων, να κυριαρχεί σύγχυση.

            Εκεί, που τα πράγματα έδειξαν ανοιχτά την αδυναμία και οδήγησαν τις ΗΠΑ, σε πρωτοφανή θέση απομόνωσης της, αναγνωρισμένη  δημόσια (!),  ήταν η κλιματική αλλαγή και η επιδιωκόμενη πρόοδος στα πλαίσια της σχετικής Συνθήκης των Παρισίων. Πολύ πιθανή εμφανίζεται η αναδίπλωση του Τράμπ σε θέσεις  υπέρ των παραδοσιακών ενεργειακών μορφών με βάση τον άνθρακα που στρέφεται ευθέως εναντίον της τάσης της ανθρωπότητας για την προστασία του πλανήτη από το απειλητικό φαινόμενο του θερμοκηπίου. Μια τέτοια επιλογή, όμως, πέρα από τις καταστροφικές επιπτώσεις στο κοινό μας παγκόσμιο-πλανητικό σπίτι, πρόκειται να δημιουργήσει και μεγάλες εντάσεις στην σφαίρα της  αμερικάνικης οικονομίας  που στηρίζεται στις νέες, ήπιες και ανανεώσιμες μορφές ενέργειας και αποτελούν δυναμικά ανερχόμενο και πολλά υποσχόμενο τομέα (ηλιακή και αιολική ενέργεια -φθηνότερη και καθαρότερη, ηλεκτρικό αυτοκίνητο και αντίστοιχη νέα αυτοκινητοβιομηχανία, ενέργεια υδρογόνου, νέα συστήματα ψηφιακής διεύθυνσης και διαχείρισης της ενέργειας κλπ). Το φρενάρισμα αυτού του τομέα της αμερικάνικης οικονομίας μπορεί να είναι αρνητικά καθοριστική στην παγκόσμια ανταγωνιστική της κούρσα και πολλαπλά  αρνητική στην προαγωγή νέων ψηφιακών τεχνολογιών, αφαιρώντας από τις ΗΠΑ έναν τομέα συγκριτικού της προβαδίσματος . 

           

            Ο στόχος της ''μεγάλης Αμερικής'' και η φθορά του.

            ..................................................................................

            Επιστρέφοντας στις ΗΠΑ ο Τράμπ, μπορεί να επαίρεται για την αποξήλωση του Οbama-care, που ρίχνει στην απόγνωση εκατομμύρια αμερικανών φτωχών, εργαζομένων, κοινωνικά αδύναμων, καθώς και εκατομμύρια  μεταναστών και προσφύγων. Αλλά, ήδη, βρίσκεται και μπροστά στην ανερχόμενη απειλή ενός νέου Watergate, με ίδιες αλαζονικές αποφάσεις αυτοπροστασίας ανάλογες με κείνες που έριξαν, τότε, τον Ρ. Νίξον.  Φτάνοντας στην απόλυση του προέδρου του FBI, Τζ. Κόμεϊ,  την περίοδο, μάλιστα, που εξέταζε την διαδικτυακή εμπλοκή ρωσικών δυνάμεων που επηρέασαν καθοριστικά τη ανάδειξη του στη θέση του Προέδρου.  Η ενέργεια αυτή θα προσθέσει νέα αμηχανία και ταλάντευση στις σχέσεις με τη Ρωσία. Καθότι ο Πρόεδρος Τράμπ, ευρισκόμενος για το θέμα αυτό, κάτω από  την εσωτερική πίεση των μέσων ενημέρωσης και της κοινής γνώμης των ΗΠΑ, θα επιδιώκει να εξισορροπήσει τις πιέσεις και να ξεφύγει από τον κλοιό, υιοθετώντας αντιρωσική ρητορική  και μη φιλικές τακτικές προς τη Ρωσία, περιπλέκοντας τα πράγματα και προσθέτοντας τουλάχιστο καθυστερήσεις στα επείγοντα.

            Η Διοίκηση Τράμπ, στη θεσμική κορυφή της αμερικανικής  υπερδύναμης, καταγράφοντας εξελίξεις  αβεβαιότητας και σύγχυσης, αναδεικνύει την επείγουσα αναγκαιότητα ενός άλλου πόλου στον Κόσμο, με τις αναγκαίες προϋποθέσεις  για την ισορροπία, την ειρήνη, την προοδευτική  πορεία, την κοινωνική συνοχή και τη δικαιοσύνη. Το στοίχημα αυτό ξαναπαίζεται στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο. Όπου, ενώ, οφείλουμε να διαπιστώσουμε, αρνητικές συνθήκες, δεν μπορούμε να προδικάσουμε τις εξελίξεις, ούτε να εγκαταλείψουμε το όραμα.

            Ελευθέριος Τζιόλας

            Θεσσαλονίκη, 1 Ioυνίου  2017.