Πρωτογενές  πλεόνασμα (2016), Ελλείμματα ευθύνης, Αναγκαιότητες.

του Ελευθερίου Τζιόλα

Πρωτογενές πλεόνασμα 2016 : για τί και για ποιόν ;

---------------------------------------------------------

Τελικά, μπορεί και να έχουμε χάσει κάθε μέτρο και κριτήριο...

Τί δείχνουν άραγε οι άκρατοι πανηγυρισμοί της κυβέρνησης και οι κρυφοί του Β. Σόϊμπλε για το ίδιο θέμα, την υπερβολική, απροσδόκητη (ή αστόχαστη και άστοχη ;) επιτυχία με 8πλάσιο από το συμφωνημένο στο 3ο Μνημόνιο πρωτογενές πλεόνασμα (σχεδόν 4%, αντί 0,5%) ;

Όταν σε χρονιά (2016) σκληρής δημοσιονομικής προσαρμογής, κατά την οποία οι δανειστές  με την επιμονή της γερμανικής πλευράς είχαν θέσει ως στόχο πρωτογενές πλεόνασμα 0,5%, τα αποτελέσματα της ελληνικής κυβέρνησης είναι οχταπλάσια, δηλαδή ...γερμανικώτερα του σκληρότερου σε τέτοια ζητήματα  γερμανού Σόϊμπλε, γιατί δεν δικαιώνεται  η γραμμή Σόϊμπλε που ζητά για τα χρόνια ανάκαμψης και ανόδου της ελληνικής οικονομίας , -και ως τέτοια έχουν συνεκτιμηθεί τα επόμενα-, αντίστοιχα, και, - φεύ !- λίγο χαμηλότερα (!) πλεονάσματα 3,5% (από το ανακοινωμένο διθυραμβικό 3,9%) ; Τραγικά ειρωνικά, θα έλεγε κανείς ότι ο Σόϊμπλε είναι πιο ρεαλιστής στο ζητούμενο στόχο : 3,5% σε περίοδο ανάπτυξης (από 2019 και μετά), αντί του πραγματοποιηθέντος 3,9% σε περίοδο προσαρμογής (2016) !

Τι σημαίνουν, επίσης, όλα αυτά για  τη διαπραγμάτευση για το χρέος ; Κι εδώ, προσφέρονται με τις ''κυβερνητικές επιτυχίες'' και τους πανηγυρισμούς της, όχι απλώς επιχειρήματα, αλλά στηρίγματα καταγραμμένα ποσοτικά, για εκείνη τη στρατηγική που  ισχυρίζεται ανυποχώρητα ότι διαπραγμάτευση με αντικείμενο τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους με σκοπό σημαντική διαγραφή μέρους του δεν είναι αναγκαία, αφού τα στοιχεία δείχνουν ότι η ελληνική οικονομία ανταποκρίνεται πολύ πέρα όχι μόνο στους τεθέντες στόχους, αλλά και πιο πέρα απ΄ τα αναμενόμενα κι ότι αυτή η εξέλιξη καθιστά το χρέος βιώσιμο - εξυπηρετήσιμο !... Στα λόγια, στα επιχειρήματα του Α. Τσίπρα, ο Β.Σόϊμπλε βρίσκει τον απρόσμενο, πιο κρίσιμο σύμμαχο του, είναι σαν να ακούει την παράδοξη ηχώ των απόψεών του.

Αυτά, λοιπόν, τα αδιανόητα συμβαίνουν και δρομολογούνται, ενώ ορισμένοι επιχαίρουν.

Δεν αρκούν αυτά , από το Μαξίμου διαμηνύουν ότι «πλέον είναι βέβαιο ότι θα πιαστούν οι στόχοι που θέτει το πρόγραμμα και για το 2017 και για το 2018, καθώς το αποτέλεσμα του 2016 είναι τέτοιο που δεν αφήνει περιθώρια αμφισβητήσεων» ! Προφανώς εκτιμούν ότι οι Έλληνες φορολογούμενοι, νοικοκυριά κι επιχειρήσεις, μπορούν να σηκώσουν το ίδιο βάρος τουλάχιστον έως το 2019 !

Πρωτογενές πλεόνασμα : ας πούμε τις αλήθειες.

------------------------------------------------------

Οφείλουμε να υπογραμμίσουμε, εδώ, ότι η διαπραγμάτευση για την ολοκλήρωση της α’ αξιολόγησης είχε κρατήσει σχεδόν έναν χρόνο. Επί τουλάχιστον οκτώ μήνες η κυβέρνηση διαπραγματευόταν τα μέτρα που θα έπρεπε να περάσει προκειμένου να καλυφθεί το υποτιθέμενο δημοσιονομικό κενό κατά την περίοδο 2016-2018. Και, κατέληξε στο περίφημο «1+1+1» : 1% του ΑΕΠ μέτρα από την αύξηση των έμμεσων φόρων, 1% του ΑΕΠ από την αύξηση των άμεσων φόρων και επιπλέον 1% από την περικοπή των συντάξεων (κατάργηση ΕΚΑΣ, μείωση επικουρικών κ.λπ.). Τον Μάιο του 2016, λοιπόν, είχε συμφωνηθεί ένα εμπροσθοβαρές πακέτο μέτρων της τάξεως των 5 δισ. ευρώ, έτσι ώστε το πρωτογενές πλεόνασμα να κλείσει το 2016  στο 0,5% του ΑΕΠ και τελικώς αυτό εκτοξεύτηκε στο 3,9% του ΑΕΠ. Δεν υπάρχει υπουργός Οικονομικών, δεν υπάρχει οικονομικό επιτελείο που να αναλάβει  την ευθύνη  για όλη αυτή την καταιγίδα μέτρων και φορολογικής εξόντωσης,  για την πλήρη ανεπάρκεια επίβλεψης , διορθωτικών, παρεμβατικών κινήσεων, και, επίσης, με νέα ύφεση για 8ο χρόνο ( -0,5 % για το 2016) ; Αλήθεια, πότε και από ποιόν είχε σταθμισθεί -υπολογισθεί το τεράστιο ποσό, που αθροίζεται τώρα στο πλεόνασμα από τις μη κεφαλαιακές μεταβιβάσεις, λόγω μη απαίτησης νέων ενισχύσεων των τραπεζών, ύψους περίπου 4,2 δισ. ευρώ, και το οποίο θα μπορούσε να συνιστά ανάσχεση της φοροεπιδρομής ή/και διατήρηση των συντάξεων σε αξιοπρεπή επίπεδα μέσα στην κρίση ;  Ποιός έχει ευθύνη για την παράλειψη αυτή, για τον μη υπολογισμό και τη μη στάθμιση αυτής της δαπάνης (=στην πράξη, καθοριστική μείωση δαπάνης).

Για όλα αυτά, για το γεγονός ότι οι Έλληνες φορολογούμενοι φορτώθηκαν με αχρείαστους φόρους ή περικοπές συντάξεων της τάξης των 6 δισ. ευρώ ποιός θα αναλάβει ευθύνη; Τί να μπορεί, αλήθεια, να πει κανείς, μπροστά σ΄όλα αυτά, αξιολογώντας, το οικονομικό επιτελείο και την κυβέρνηση !

Για την θρυλούμενη ''τεχνογνωσία'', βεβαίως, του ΔΝΤ (''τεχνογνωσία'' που τείνει να δυσφημίσει τον ίδιο τον όρο, όταν αυτός συσχετίζεται με τον συγκεκριμένο διεθνή φορέα) και την ευθυκρισία των άλλων ''θεσμών'' δεν χρειάζονται σχόλια. Έχουμε ξανατονίσει ότι για, μεν, το  ΔΝΤ, πέρα από τις αδιέξοδες συνταγές του για σταθερή εσωτερική οικονομική υποτίμηση, δεν υπάρχει πουθενά  ολοκληρωμένο δείγμα επιτυχημένου προγράμματός του, για, δε, τους ευρωπαϊκούς θεσμούς η γερμανική οικονομική δεσποτεία είναι παντού, και στα αποτελέσματά της φανερή.

Όμως τί είναι στην πραγματικότητα, από ποιά στοιχεία συντίθεται τούτο, το για πρώτη φορά μετά από 22 χρόνια υψηλότερο πραγματοποιηθέν πρωτογενές πλεόνασμα των 6,937 δισ. ευρώ ;

Προέρχεται, συγκεκριμένα, από : την αύξηση των φόρων στην παραγωγή και στις εισαγωγές κατά 1,751 δισ. ευρώ, από την αύξηση των φόρων στο εισόδημα και την περιουσία κατά 1,062 δισ. ευρώ, από την αύξηση των εσόδων από τις ασφαλιστικές εισφορές κατά 510 εκατ. ευρώ, από τη μείωση κατά 8,389 δισ. ευρώ, σχεδόν αποκλειστικά λόγω της συρρίκνωσης των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων (η μείωση αυτή αποδίδεται τουλάχιστον κατά το ήμισυ στο γεγονός ότι το 2016 δεν απαιτήθηκε και νέα κεφαλαιακή ενίσχυση για τις τράπεζες, σε αντίθεση με ό,τι συνέβη το 2015). Ο δρόμος στρώθηκε με αύξηση φορολογικών συντελεστών, ΦΠΑ και ειδικών φόρων κατανάλωσης, προκαταβολών φόρου στις επιχειρήσεις, αλλά και εισπράξεων από ασφαλιστικές εισφορές.

            Το αποτέλεσμα ήταν το ελληνικό κράτος να συγκεντρώσει 3,5 δισ. ευρώ περισσότερα έσοδα από φόρους σε σύγκριση με το 2015, στις πλάτες της παραγωγής και της εργασίας, τομείς τους οποίους η κυβέρνηση αναφανδόν διατείνεται ότι υποστηρίζει !

            Διότι, όπως με κάθε ευκαιρία υποστηρίζουν εκπρόσωποι των δανειστών, χωρίς να διαψεύδονται, το μείγμα της δημοσιονομικής προσαρμογής το αποφασίζει η κυβέρνηση της χώρας. «Δεν είναι δουλειά μας να φτιάχνουμε τους φορολογικούς συντελεστές» έχει πει ο φιλικός  προς την ελληνική πλευρά επίτροπος Π. Μοσκοβισί.

            Επίσης, δεν πρέπει να λησμονούνται  ότι είχαν καθοριστική συμμετοχή στην επίδοση αυτή οι περικοπές των συντάξεων και, ακόμη περισσότερο, η στάση πληρωμών του ελληνικού κράτους, στα πεδία προμηθευτών, φορολογικών επιστροφών  και ληξιπρόθεσμων οφειλών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πραγματική οικονομία (στάση πληρωμών ύψους 5,57 δισ. ευρώ στο τέλος 2016 !).

Κι όμως πρέπει να κινηθεί...

----------------------------------

            Ας μην έχουμε αυταπάτες...

            Η Ελλάδα πλήρωσε βαριά τις ομολογημένες αυταπάτες του Α.Τσίπρα, όταν στο κρισιμότερο χρονικό σημείο της τρέχουσας 10ετίας βρέθηκε στο τιμόνι της χώρας, ως πρωθυπουργός. Ας μην επαναλάβουμε, ίσως μέσα στην ευπιστία μας, το ίδιο ολίσθημα, επιβαρύνοντας με τη σειρά μας κι άλλο τη θέση της Πατρίδας.

            Πλεονάσματα 3,5%, όπως μάλιστα ζητούνται από τη γερμανική αρμοστεία σε 10ετή βάση,  δεν υπάρχουν. Δεν πρόκειται να υπάρξουν !

 Είναι ανέφικτο το πρωτογενές πλεόνασμα να πάει πάνω από 2% κι αυτό όχι σε 10ετή περίοδο, όπου σειρά αστάθμητων παραγόντων μπορούν να μεταβάλλουν τις οικονομικές συνθήκες.

Η Ελλάδα μόνον το 1999 εμφάνισε πλεόνασμα 3%, και αμέσως μετά έπεσε στο 2,4%, μετά στο 1,5% κ.ο.κ. Πολλοί από τους κήρυκες αυτών των μεγεθών έχουν στις χώρες τους ύφεση, δηλαδή, αρνητικά μεγέθη. ΄Οπως, κατ΄ αναλογία και το ΔΝΤ, ζητά κούρεμα του χρέους, αλλά το δικό του, των 14 δισ. €,  που πρέπει να του αποπληρώσει η Ελλάδα δεν το μειώνει, ούτε κατ΄ ελάχιστο.

            Νομίζω ότι η πρόταση  για αποδοχή ενός συμβιβασμού για 3,5%, από το οποίο το 2,5% θα κατευθύνεται για χρηματοδότηση παραγωγικών επενδύσεων και υποδομών, και μόνο το 1,5% θα εγγράφεται τελικά ως πρωτογενές πλεόνασμα, είναι εύστοχη και ρεαλιστική.

            Με σωρευτική ύφεση -29% επί οχτώ χρόνια (πράγμα που σημαίνει ότι η χώρα απώλεσε στα χρόνια αυτά σχεδόν το 1/3 του εθνικού της πλούτου !), με ανεργία 25% επί πέντε χρόνια (πράγμα που σημαίνει, αν αφαιρεθούν και οι συνταξιοδοτούμενοι και οι μεταναστεύσαντες, ότι η χώρα κινείται με λιγότερο από το 1/3 του παραγωγικού της δυναμικού !),  δεν υπάρχει παρά μία και μόνο λύση, μία πραγματική προτεραιότητα, για να πάρει μπροστά η οικονομία και να βγει η χώρα από τον επιθανάτιο ρόγχο: σχέδιο επενδύσεων 100 δισ. ευρώ για την πενταετία.

            Το 1919, η χώρα έχει να αποπληρώσει το μεγαλύτερο μέρος χρέους  μέχρι το 2060, ύψους 13,7 δισ. €, παρόμοιου ύψους χρέος εμφανίζεται τα έτη 2037, -38, -39. Το 2019, λοιπόν, δεν είναι  μόνο ένα κρίσιμο πολιτικά έτος, με εκλογές Δήμων και Περιφερειών και Ευρωεκλογές, αλλά κι ένα πολύ κρίσιμο οικονομικό έτος.  Διότι θα έχει λήξει το 3ο Μνημόνιο και η Ελλάδα πρέπει να βρει από τις αγορές αυτά τα 13,7 δισ. € της αποπληρωμής + τα τυχόν ελλείμματα που θα έχουν απομείνει. Κι ενώ, οι υποχρεώσεις μέχρι το 2018 είναι καλυμμένες από το 30 Πρόγραμμα, το 2019, χωρίς πλέον Πρόγραμμα, η κάλυψη θα πρέπει να γίνει εξ ολοκλήρου από τις αγορές. Αντιλαμβανόμαστε ότι για να είναι επιτυχής η ολική έξοδος στις αγορές θα πρέπει να έχουν συντρέξει μια σειρά θετικές προϋποθέσεις, των οποίων η αναπτυξιακή δυναμική έπρεπε, ήδη στον πέμπτο μήνα του 2017, να είχε παρουσιασθεί, και το 2018 να καταγράφει κυριολεκτικά μοναδικές αναπτυξιακές επιδόσεις, ώστε να υπάρχει η αίσθηση οικονομικής ανόδου, πιστοληπτικής δυνατότητας και αξιοπιστίας της χώρας. Αλλιώς, η χώρα μπορεί να βρεθεί μπροστά σε πιστοληπτικό δραματικό γεγονός.

Το Υπερταμείο των 99 ετών (!), αυτό το ιστορικό όνειδος της κυβέρνησης, που, - Θεός γνωρίζει !-, πως μετά από την υιοθέτηση και μόνο αυτού του θεσμού-υπερταμείου εξακολουθεί να μιλάει για Αριστερά, οφείλει σταδιακά, και στα πλαίσια μιας Νέας Ανορθωτικής Στρατηγικής,  να απορροφηθεί από έναν νέο Εθνικό Αναπτυξιακό Φορέα, και να μετακινηθεί από το διαρκές ενδεχόμενο εκποίησης της υποθηκευμένης επί ένα αιώνα (!) εθνικής περιουσίας  για την πληρωμή των δανειστών και των χρεολύσιων, σε Φορέα υποστήριξης των επενδυτικών πρωτοβουλιών, των εξαγωγών και του ανταγωνιστικού νεύρου της ελληνικής οικονομίας αποτρέποντας την εκ νέου διόγκωση του εξωτερικού ισοζυγίου το οποίο με τη σειρά του καθώς αυξάνει  ανατροφοδοτεί τα ελλείμματα και τελικά το χρέος. 

            Παραφράζοντας το Γαλιλαίο, κατά την έξοδο του από τη φοβερή  Ιερά Εξέταση, όταν αναφερόμενος στην κίνηση της Γης γύρω από τον Ήλιο είχε πει : ''κι όμως κινείται !...'', θα μπορούσαμε να πούμε εκφράζοντας την αναγκαιότητα και την προσδοκία για την ελληνική οικονομία : ''κι όμως, πρέπει να κινηθεί...''.

Θεσσαλονίκη, 26 Απριλίου 2017

"Στις Δημοκρατίες δεν υπάρχει αδιέξοδο". Είναι αλήθεια ;

Η περίπτωση του μεταναστευτικού.

-----------------------------------------------------------------------------

του Ελευθέριου Τζιόλα

Κάτω απ΄την Ομόνοια, πάνω απ΄την Κασσσάνδρου...

..................................................................................

Κάντε μια  βόλτα στους δρόμους κάτω από την Ομόνοια στην Αθήνα , στην μεγάλη εκείνη περιοχή από Ομόνοια μέχρι πλατεία Μεταξουργείου, στο κέντρο της πρωτεύουσας.  Κάντε τη βόλτα, μόνος σας, νύχτα... Κάντε  μια βόλτα πάνω από την Κασσάνδρου  στη Θεσσαλονίκη, ή, στην περιοχή πέρα από τα Δικαστήρια... Κατεβείτε  στην πλατεία Βικτωρίας στην Αθήνα,  ή περπατήστε στην περιοχή πέρα από την πλατεία Αμερικής. Δεν χρειάζεται ο ''σκληρός''  Άγιος Παντελεήμονας  της Αθήνας. Κατεβείτε, τώρα που καλυτερεύει ο καιρός, βράδυ στην πλατεία Ναυαρίνου... Οπωσδήποτε έχετε μοιραστεί στιγμές και εικόνες, όχι του καταναλωτικού τηλεοπτικού θεάματος, αλλά της πραγματικότητας των  κέντρων - καταυλισμών δυτικά και ανατολικά της Θεσσαλονίκης...

Αναλογισθείτε τα συναισθήματα που αισθανθήκατε, το ψυχολογικό κλίμα που σας περιέβαλε; Αναρωτηθήκατε, αν μπορείτε να ζήσετε σ΄αυτούς τους χώρους ; Αναρωτηθήκατε αν μπορείτε να εργασθείτε σ΄ αυτούς τους χώρους ; Αναρωτηθήκατε που πάνε τούτες οι καταστάσεις ;

Άνθρωποι με μνήμη, με πείρα και κρίση, νομίζω, δεν ξεγελιέστε. Δεν χρειάζεται να είσαι ο εμπειρότερος αστυνομικός για να αντιληφθείς  το περιβάλλον ανομίας, διακίνησης ναρκωτικών,  απροκάλυπτης πορνείας, διάχυτης ανασφάλειας. Ούτε ο σοφότερος κοινωνιολόγος για να αξιολογήσεις το γλωσσικό και πολιτιστικό χάσμα,  ταυτόχρονα, με τα  δίκτυα παρανομίας, ''μαύρου χρήματος'' και ''νονών'' εκμετάλλευσης με βάση τους  θρησκευτικούς και φυλετικούς κανόνες.  

Μπροστά  σ΄ όλα αυτά, ανθρωπιστικά δάκρυα και ρητορείες περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υποκριτικά ή αληθινά δεν υπάρχουν, δεν αντέχουν. Ούτε εύκολος  αντιρατσισμός  και παρήγορη φιλανθρωπία. Όμως, ούτε και αίσθημα ασφάλειας, ούτε αίσθημα ''κοινής σχέσης  και ταύτισης'' μπορεί να υπάρξει ή να προαχθεί.

Σκέφτεσαι, πράγματι, ότι ιδεοληπτικοί κυβερνητικοί δήθεν αριστεροί, εύποροι αριστερίζοντες, ιδιοτελείς ΜΚΟ και μεταμοντέρνοι φιλελεύθεροι αστοί, από απόσταση ασφαλείας,  παραδίδουν αντιρατσιστικά  μαθήματα σε ανθρώπους των λαϊκών τάξεων που βιώνουν το πρόβλημα  κάθε μέρα, συνεχώς και σε μεγαλύτερη ένταση.

Κάθε μέρα, μέσα σε τούτη την εξοντωτική κρίση, στη γειτονιά τους : με τα ''γκέτο'' Αφγανών, Πακιστανών, Ιρακινών,  Σουδανών  να επεκτείνονται και να δυναμώνουν,  οι άνθρωποι των ελληνικών λαϊκών τάξεων νοιώθουν ξένοι και απειλούμενοι στο ζωτικό τους χώρο. Στη δουλειά τους,  ο ανταγωνισμός  με την ''μαύρη'' και κακοπληρωμένη εργασία των μεταναστών, γιγαντώνει  γιαυτούς  το αδιέξοδο της ανεργίας και  τους συνθλίβει. Στα  μπουκωμένα  και αποδιαρθρωμένα δημόσια νοσηλευτικά  ιδρύματα, η ασφαλιστική  τους αδυναμία, - λόγω της χρόνιας ανεργίας ή των αναγκαστικά απλήρωτων οφειλών τους -, τους κατατάσσει στις υπηρεσίες υγείας και νοσηλείας χαμηλότερα από κάθε μετανάστη.  Στο δημόσιο σχολείο, η προϋπάρχουσα  πτώση του επιπέδου του, γίνεται πλέον κατακόρυφη, χωρίς, επί πλέον, ουσιαστικές, ειδικές πολιτικές ενσωμάτωσης  και πολιτιστικής ένταξης για τα παιδιά των μεταναστών, με τις ταχύτητες στην εκπαίδευση και την ποιότητα της να προσδιορίζονται από την πιο χαμηλή.  Στην περιβάλλουσα κοινωνία, οι άνθρωποι των λαϊκών τάξεων βιώνουν  τη γλώσσα τους, τον τρόπο  σκέψης και ζωής τους, και τις  πολιτιστικές του αναφορές να διαβρώνονται, να αποσαθρώνονται και να χάνονται, ενώ αναδύονται  δίπλα τους πρότυπα ισλαμικά βαθαίνοντας τα χάσματα. Ενώ, συνεχώς και περισσότεροι χώροι ισλαμικής θρησκείας οργανώνονται και εντείνονται τα φαινόμενα φονταμενταλισμού. 

Σκέφτεσαι ότι, μπροστά σ΄ αυτό το πιεστικό, πολύπτυχο, επεκτεινόμενο ζήτημα, όσοι εστιάζουν αποκλειστικά στην ανθρωπιστική πτυχή, όσοι ρητορεύουν αντιρατσιστικά,  αδιαφορώντας για τα προκαλούμενα εκρηκτικά προβλήματα των λαϊκών και μικρομεσαίων τάξεων, τις κοινωνικές τους παρενέργειες και τα προβλήματα δημόσιας ασφάλειας φέρνουν το αντίθετο από το επιθυμούμενο  αποτέλεσμα, προσφέρουν το έδαφος για την ανάπτυξη της δράσης και της προπαγάνδας των αντίπαλων, των ακροδεξιών, ξενοφοβικών  δυνάμεων, τους  επιτρέπουν να αποκτήσουν κοινωνικό έρεισμα  και  να χειραγωγήσουν  ορισμένο κοινωνικό δυναμικό. Με αυτόν τον τρόπο, δυνάμεις που δηλώνουν αντιρατσιστικές ρίχνουν νερό στο μύλο των ξενοφοβικών  και ρατσιστικών κομμάτων. 

Πολυπολιτισμικότητα, Δημοκρατία, Κοινωνική συνοχή.

.....................................................................................

Το όλο θέμα πιέζοντας καθοριστικά τις δυτικές κοινωνίες, έχει αναδειχθεί σε κεντρικό ζήτημα όλων των τελευταίων εκλογικών αναμετρήσεων (Αυστρία, Ολλανδία), αποτελεί από τα κεντρικά ζητήματα των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία και θα επηρεάσει σημαντικά τις εκλογές στη Γερμανία.

Οι προτάσεις που διατυπώνονται, πέρα από τον τρέχοντα, άμεσο χαρακτήρα τους έχουν και βαθύτερες ιδεολογικές αναφορές. Χωρίς να αποτελεί αντικείμενο του παρόντος άρθρου η παρουσίαση και κριτική αυτών των ιδεολογικών αναφορών, οφείλουμε να σημειώσουμε ότι οι αποκλειστικά και μόνο ''ταξικές'' αναλύσεις -ατζέντες χάνοντας από τον ορίζοντά τους την καθοριστική θρησκευτική, δικαιϊκή και πολιτιστική πραγματικότητα των ισλαμικών χωρών (και πιο συγκεκριμένα των σουνιτικών), καθώς και τα μεταναστευτικά ισλαμικά ρεύματα  και τις ισλαμικές κοινότητες των Δυτικών χωρών, καταλήγει σ΄έναν αναποτελεσματικό, στείρο, δογματισμό αντιρατσιστικής  ρητορείας που στην πράξη, μέσα από την ανεδαφικότητά του, επιτρέπει, τροφοδοτεί την άνοδο του ρατσιστικού φαινομένου. Έχουμε , εδώ, ένα είδος επανάληψης της εκδίκησης της μη-ταξικής ιδεολογίας (δηλαδή, της κυριάρχησης  της αντιπαράθεσης των ιδεολογιών των πολιτισμών, όπως θα έλεγε και ο καθηγητής Χάντιγκτον). Ανάλογο με εκείνο της  ''εκδίκησης'' της ιδεολογίας για το έθνος (και με αυτή την έννοια του εθνικισμού, του φιλελεύθερου εθνικισμού), με βάση την οποία αναδείχθηκαν και διαμορφώθηκαν από τα τέλη του 18ου αιώνα έως σχεδόν τα μέσα του 20ου τα έθνη-κράτη.  

Εκτός, όμως από τις ''ταξικές'' αναλύσεις-ατζέντες, ως κυρίαρχο ρεύμα των κομματικών ιδεολογιών του πολιτικού mainstream αναδεικνύεται η πολυπολισμικότητα. Η πολυπολιτισμικότητα  προερχόμενη ως αξιακό - ερμηνευτικό μοντέλο από τις χώρες με αποικιοκρατικό παρελθόν (κυρίως την Γαλλία, αλλά και τη Μ.Βρετανία, την Ολλανδία, το Βέλγιο και τη Γερμανία), αποδείχθηκε φενάκη, ακόμα και σ΄αυτές, όταν με τις αιματηρές συγκρούσεις των ''γκέτο'' διαπιστώθηκε ότι η ένταξη δεν είχε λειτουργήσει, η  ευημερία δεν ήταν πραγματική,  ο ιμάμης των προαστίων ήταν ισχυρότερος  από τον δάσκαλο του  γαλλικού σχολείου και το Κοράνι  υπερίσχυε του Μπαλζάκ και του Ρουσώ.  Ενώ η ισλαμική τρομοκρατία από την 11η/9. 2001 και μετά έδωσε νέες ποιοτικές διαστάσεις σε όλο το ζήτημα και για όλο το Δυτικό κόσμο.

Η πολυπολιτισμικότητα συντηρώντας και θεωρητικοποιώντας την συμβατότητα  και σε περιπτώσεις την αναγκαιότητα (!) διακριτών, συγκροτημένων εθνοτικών  πολιτισμών, στο εσωτερικό ενός κράτους, δημιουργεί  ρήξη με το ήθος και την πραγματικότητα του πλουραλισμού στις  σύγχρονες  δημοκρατικές Πολιτείες. Η πολυπολιτισμικότητα κερματίζει και έτσι εμποδίζει  την κοινωνία να λειτουργήσει πλουραλιστικά και να εναιοποιηθεί γύρω από μια ταυτότητα που έχει τον χαρακτήρα του κορμού διαμορφώνοντας τελικά και υποστηρίζοντας την ίδια την εθνική ταυτότητα. Αυτός ο κερματισμός έχει οπισθοδρομικές και συγκρουσιακές συνέπειες, αποδιαρθώνει την κοινωνική συνοχή. Οι ''μειονότητες'', και ιδιαίτερα οι μειονότητες που σχετίζονται με αξιακά συστήματα ανελεύθερα, αναχρονιστικά και μισαλλόδοξα, περικλείονται, αυτοκαθορίζονται  και προκαλούν ανταγωνιστικά αισθήματα στους πολίτες των χωρών υποδοχής. Στην περίπτωση, δε,  του ισλαμικού φονταμενταλισμού  το περιβάλλον αυτό σε συνδυασμό με τους χώρους των τζαμιών, τα ριζοσπαστικά κηρύγματα, την ενεργή οικονομική στήριξη από τα σουνιτικά καθεστώτα (π.χ., Σαουδική Αραβία) και την στρατιωτική εκπαίδευση οδηγεί στα ακραία, γνωστά αιματηρά γεγονότα.

Αξίες και Πράξεις.

............................

Τα ανθρώπινα δικαιώματα στα κράτη δικαίου είναι ανώτερα από οποιαδήποτε ''κουλτούρα'', ή από οτιδήποτε άλλο πρεσβεύει σχετικά κάποιο άλλο θρησκευτικό -δικαιϊκό σύστημα. Οι χώρες, τα έθνη-κράτη, που υποδέχονται μετανάστες έχουν καθήκον να προασπίσουν αυτά τα δικαιώματα και να απορρίπτουν, δηλαδή να μην επιτρέπουν εντός του δικού τους εθνικού -θεσμικού πεδίου εφαρμογή άλλων δικαιϊκών κανόνων, που μάλιστα, αποτελούν ωμή καταστρατήγηση αυτών των δικαιωμάτων και σηματοδοτούν ιστορική οπισθοδρόμηση.  Καταπίεση γυναικών, κλειτοριδεκτομή, τιμωρίες μοιχαλίδων, βρεφοκτονίες, λιθοβολισμός, όχι απλώς απαγορεύονται, αλλά στις εθνικές - δημοκρατικές πολιτείες Τιμωρούνται.  Μίσος και, μάλιστα επιθετικής μορφής, ενάντια  στο άλλο φύλλο, ή σε άλλο θρήσκευμα, ή σε άλλη σεξουαλική συμπεριφορά, αντισημιτισμός, συμμορίες, θανατικές ποινές θρησκευτικής βάσης δεν απαγορεύονται απλώς, αλλά αποτελούν πράξεις νομικά κολάσιμες. Πολιτιστικός  σχετικισμός,  που οδηγεί σε τερατώδεις καταστάσεις δεν μπορεί να έχει ομαλά αποτελέσματα για μια σύγχρονη κοινωνία.  Ας μη ξεχνάμε, όπως εύστοχα έχει λεχθεί, ότι πολλά άτυπα κύτταρα κάνουν ένα βαρβάτο καρκίνο.

Οι  αξίες της Ευρώπης, όπως αυτές διαμορφώθηκαν τα τελευταία διακόσια χρόνια, βασίζονται σε μια αυταπάτη: θεωρούν αυτονόητο ότι ο ''άλλος'' τις αποδέχεται. Αυτό η ζωή το διαψεύδει. Χρειάζεται να γίνουν όχι μόνο  αποδεκτές, αλλά στην πράξη σεβαστές.

Αναρωτιέμαι, αλήθεια, θα ήταν αντίθετος στα ανθρώπινα δικαιώματα ένας νόμος που θα υποχρέωνε όλα τα κορίτσια μουσουλμανικών οικογενειών σε ευρωπαϊκή χώρα να εξετάζονται από την ημέρα της γέννησής τους μέχρι την ενηλικίωσή τους, κάθε χρόνο από γυναικολόγο (μη μουσουλμάνο) και σε περίπτωση κλειτοριδεκτομής οι γονείς να απελαύνονται, το δε παιδί να δίδεται για υιοθεσία;

Θα ήταν μή ευρωπαϊκό, υπερβολικό αν οι χώρες προέλευσης των εξακριβωμένων ευρωπαίων τζιχαντιστών απαγόρευαν την επιστροφή τους στην «πατρίδα»;

Θα ήταν έλλειψη ανεκτικότητας στον πολιτισμό των άλλων αν  όλοι οι γάμοι ανηλίκων, που υιοθετεί ο ισλαμικός νόμος, θεωρούνταν άκυροι;

Γιατί αλήθεια δεν καταργούνται τα διαπιστωμένα εξτρεμιστικά τζαμιά στις χώρες της Ευρώπης, φυτώρια και διδασκαλία του επιθετικού ισλαμισμού ;

Θα εξακολουθήσουμε να γράφουμε ολοσέλιδα για τον Πειραιώς και τον Καλαβρύτων, -και καλώς γράφονται για τις ακρότητες τους-,  κι ούτε μονόστηλο για τον μουφτή που λέει τα χειρότερα και πιο επικίνδυνα ! Καταγγέλλουμε, -και σωστά-,  το χαστούκι του  νταή  ευρωπαίου στη γυναίκα του, αλλά θα εξακολουθήσουμε να είμαστε αδιάφοροι, -το πολύ ένα σχόλιο στα social  media -,  όταν μαστιγώνουν ή/και εκτελούν κορίτσια γιατί  θέλησαν να πάνε στο σχολείο;

Οι γαλλικές αρχές κάνουν λόγο για 5.000 άτομα και οι βρετανικές για 4.000 που ανήκουν σε τζιχαντιστικά κυκλώματα πόσους απ΄αυτούς έχουν απελάσει ;

Ο δυτικός κόσμος, και ιδιαίτερα οι προοδευτικές του δυνάμεις, δεν έδωσε αγώνες, αίμα και ανθρώπους, δεν πέρασε μέσα από τον Διαφωτισμό και την επιστημονική Επανάσταση, δεν πέρασε μέσα από τις δημοκρατικές Επαναστάσεις (απ΄τη Γαλλική μέχρι και  όλες τις εθνικοδημοκρατικές), για τα δικαιώμτα των πολιτών, των κοινωνιών και των ανθρώπων, δεν ανέπτυξε τα μεγάλα κινήματα ισότητας, ελευθεριών, κοινωνικής δικαιοσύνης και κοινωνικής αλλαγής για να αποδεχθεί, στη σημερινή εποχή, την υπόσκαψη, την κατεδάφισή τους στο ίδιο τους το έδαφος, για να εγκαταστήσει  έναν φοβικό συμψηφισμό με τον σκοταδιμό,  θυσιάζοντας ό,τι χαρακτηρίζει και ό,τι ανεβάζει τον  άνθρωπο ποιοτικά και ιστορικά.

Επιστροφή σε Μεσσαίωνα, κάθε μορφής, ιδιαίτερα θεοκρατικό, μισανθρώπινο, πρέπει να είμαστε αποφασισμένοι να μη ζήσουμε !...  

Οφείλουμε, όμως  δυστυχώς, να πούμε και τούτο. Ο σημερινός δυτικός πολίτης, συχνά δίνει την εικόνα, ενός κακομαθημένου παιδιού. Αντιμετωπίζει με ένα είδος εθελοτυφλίας  τις δημοκρατικές δομές  και τις κοινωνίες  που συγκροτήθηκαν τα τελευταία διακόσια χρόνια, όσο και με ένα είδος αχαριστίας την πορεία της δημιουργίας τους (τους αγώνες, τις επαναστάσεις, τους στοχασμούς, τα ρεύματα). Αντί ν προσπαθεί να εφαρμόσει τη δημοκρατία με τον καλύτερο τρόπο κα να την προάγει αναπτύσσοντας -την στη χώρα του και στην Ευρώπη, την αμφισβητεί και τη ροκανίζει. Σκέφεται, αλήθεια , ότι πριονίζει  το κλαδί στο οποίο κάθεται....

Θεσσαλονίκη, 13  Απριλίου 2017.

Προεδρικές εκλογές στη Γαλλία.
------------------------------------------
του Ελευθέριου Τζιόλα

Οι εκπλήξεις θα συνεχιστούν ;
.................................................

Στις 23 Απριλίου πραγματοποιείται στη Γαλλία, ο πρώτος γύρος των Προεδρικών εκλογών. Ο δεύτερος θα γίνει μετά από δύο εβδομάδες, στις 7 Μαΐου.
Μέχρι τώρα, στη Γαλλία, παρά την περιρρέουσα δηλητηριώδη ατμόσφαιρα και την διαρκή  μείωση της εμπιστοσύνης του κοινού προς τα μέσα ενημέρωσης κάθε μορφής (έντυπα, ηλεκτρονικά, διαδικτυακά) κυριάρχησαν οι εκπλήξεις. Αν θεωρήσουμε ότι τελικά ήταν αναμενόμενη  η απόφαση του F. Hollande να μην είναι υποψήφιος Πρόεδρος μπροστά στην μεγάλη λαϊκή δυσφορία, την κατακρήμνιση  της αποδοχής του και την καταλυτική επιρροή του βιβλίου  των δημοσιογράφων της Le Monde,  G. Davet και F. Lhomme ''Ο Πρόεδρος δεν έπρεπε να το πει αυτό...'' στην κρίσιμη φάση του τελευταίου έτους της θητείας του. Μολονότι μια τέτοια απόφαση είναι η πρώτη Γάλλου Προέδρου, οι εκπλήξεις για τις οποίες μιλάμε, προέρχονται, μέχρι αυτή τη στιγμή ,- θα δούμε τη βραδιά των εκλογών -, από τις προκριματικές διαδικασίες που αποφάσισαν και διοργάνωσαν οι δύο μεγάλοι πολιτικοί χώροι : η δεξιά και το κέντρο, αφενός, και οι σοσιαλιστές και η κεντροαριστερά, αφετέρου.
Στη δεξιά και το κέντρο, ο προπορευόμενος στις δημοσκοπήσεις Α. Juppé, αλλά και ο ακολουθών, δυναμικά επανακάμψας, N. Sarkozy, κατέλαβαν στον πρώτο γύρο, αντίστοιχα, τη δεύτερη και τρίτη θέση. Ενώ το αουτσάϊντερ, F. Fillon, ήρθε πρώτος με το θεαματικό 44%, όταν οι δημοσκοπήσεις τον κατέτασσαν τρίτο -τέταρτο με ποσοστό 11% (!), για να επικρατήσει στο δεύτερο γύρο με 66,5% και με συμμετοχή στο δεύτερο γύρο 4,4 εκατομμυρίων Γάλλων πολιτών.
Στους σοσιαλιστές και την κεντροαριστερά, η κούρσα μετά την μη υποψηφιότητα του F. Hollande ήταν έντονη, και ο πρώην πρωθυπουργός Μ. Valls θεωρούνταν αδιαμφισβήτητος. Παρ΄όλα αυτά, ο Β. Hamon, πρώην υπουργός Παιδείας στην κυβέρνηση Hollande, υπερίσχυσε στον πρώτο γύρο και επικράτησε καθαρά, με 58,9%, στο δεύτερο γύρο, με συμμετοχή μεγαλύτερη από 2 εκατομμύρια Γάλλων πολιτών. Υποστηριζόμενος, μετά την επικράτησή του και από τους οικολόγους.
Εκτός από τις δύο αυτές εκπλήξεις που αναδείχθηκαν μέσα από τις προκριματικές διαδικασίες των δύο μεγάλων ''πολιτικών χώρων'' του δημόσιου σκηνικού,  έκπληξη αποτελεί και ο τρίτος υποψήφιος Ε. Macron, υπουργός κι αυτός στην κυβέρνηση Hollande, στο κρίσιμο υπουργείο των Οικονομικών. Ο Macron δημόσια δήλωσε ότι δεν θα συμμετάσχει στις προκριματικές εκλογές των σοσιαλιστών & της κεντροαριστεράς και ότι κινούμενος πέρα από την παραδοσιακή αντιπαράθεση δεξιάς -αριστεράς  επιθυμούσε να συσπειρώσει τους Γάλλους και να ανανεώσει το πολιτικό σκηνικό.  Ο Macron συνεχίζει την έκπληξη, υποστηριζόμενος και από δυνάμεις του σοσιαλιστικού κόμματος και τον  F. Bayrou, υποψήφιο των προεδρικών εκλογών του 2007 (18,5%) και του 2012 (9%), κερδίζει συνεχώς αποδοχή και υποστήριξη από του Γάλλους που δείχνουν να αναζητούν μια ανανέωση, περά από τις συμβατικές  συνταγές και αναδεικνύεται μάλλον  σε  κύριο αντίπαλο της Μ. Le Pen.
Αν στις παραπάνω υποψηφιότητες συμπεριλάβουμε τις παραδοσιακές, και από το 2012, της  Μ. Le Pen (άκρας δεξιάς) και του J-L. Mélenchon, της αριστεράς πέραν του σοσιαλιστικού κόμματος μαζί και του κομμουνιστικού  κόμματος, έχουμε τις πέντε σημαντικότερες υποψηφιότητες από τις έντεκα (11).

Σε τί μπορούμε να ελπίζουμε ;
................................................

Στην εικόνα του προεκλογικού σκηνικού αποτυπώνεται μια κάποια θέληση για ανανέωση και υπέρβαση των μοντέλων και του πολιτικού προσωπικού του παρελθόντος (Hollande, Juppe, Sarkozy, Bayrou, Valls). Τείνει με πρόδρομο τρόπο να  διαμορφώσει ένα νέο πλαίσιο εξελίξεων, στο οποίο η νέα εκλογή και ασφαλώς ο νέος Πρόεδρος της 5ης  Γαλλικής Δημοκρατίας θα έχουν σημαντικό ρόλο για τον προσανατολισμό τους και τη συγκεκριμένη τους ταυτότητα.
Οι ατζέντες των υποψηφίων, ωστόσο, και ιδιαίτερα των πιθανότερων νικητών από τους πλειοψηφικούς πολιτικούς χώρους δεν αντιστοιχούνται  με ένα τέτοιο βαθύτερο περιεχόμενο, μια  ανάλογη γνησιότητα τολμηρών αλλαγών σ΄όλα τα επίπεδα με κοινωνική ταυτότητα, ευρωπαϊκό όραμα και επιρροή, και  δέσμευση ισόρροπης ανάπτυξης.
Η Μ. Le Pen, παρά την υπερπροσπάθεια, ακόμα και με τη διαγραφή του ιδρυτή του κόμματος της, του πατέρα της, να γίνει συμπαθής στη μεσαία τάξη της Γαλλίας,  προβάλλει μια γραμμή τυφλή, σωβινιστικά   γαλλοκεντρική,  αποσύνθεσης και διαμελισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην πραγματικότητα, μέσα στον σύγχρονο πολυμορφικό κόσμο, θεαματικής περιθωριοποίησης και υποβάθμισης και της δικής της ''περήφανης Γαλλίας'', του φράγκου και της ουράς του Τράμπ. Αποτελεί όχι μόνο έναν γαλλικό, αλλά έναν ευρωπαϊκό κίνδυνο. Η βαριά ήττα της είναι πολλαπλά αναγκαία.
 Ο Fillon, κατορθώνει ανακάμπτοντας, μετά τις υποθέσεις ''οικογενειακών σκανδάλων με δημόσιο χρήμα'' τις οποίες κατήγγειλε ως  πραξικοπηματικά κατασκευάσματα του ''Σκοτεινού Γραφείου'' των Ηλυσίων, να διατηρείται στο παιχνίδι, προβάλλοντας, με μειωμένες, πάντως δυνάμεις, ένα  γενικό πρόγραμμα στα πρότυπα της γαλλοκεντρικής δεξιάς, εμφανίζοντας και πτυχές νεο-γκωλισμού και ανανέωσης.
Ο Macron αποτελεί, όπως εξελίσσονται τα πράγματα, την πλέον φιλόδοξη υποψηφιότητα για την Προεδρία. Ο λόγος του, ανανεωτικός, εκσυγχρονιστικός και φραστικά ευρωπαϊκός,  κινείται στον αντίποδα της  Le Pen, επιδιώκοντας να διαμορφώσει νέα δεδομένα, με αδυναμίες ωστόσο  στο απαραίτητο κοινωνικό, αναπτυξιακό, ευρωπαϊκό και οραματικό βάθος.
Ο Hamon, προερχόμενος και εκφράζοντας την αριστερά του σοσιαλιστικού κόμματος, του χώρου της κεντροαριστεράς και των οικολόγων θα είχε καλύτερη πορεία και προοπτική αν είχε την συμπαράταξη τουλάχιστον τμήματα των  δυνάμεων του  Mélenchon. Η εμφανιζόμενη αντιπαράθεση για την κυρίαρχη επιρροή στον ευρύτερο χώρο της αριστεράς μετατρέπει για τον συνολικό αυτό χώρο, μια κορυφαία εκλογική αναμέτρηση, όπως οι προεδρικές εκλογές σε μια εσωτερική αναμέτρηση ελάσσονος σημασίας ! Ο χώρος του σοσιαλιστικού κόμματος αλλά και της κεντροαριστεράς, διατηρώντας πάντα τη σημασία του για τη Γαλλία, βρίσκεται σ΄αυτές τις εκλογές βαθειά διχασμένος, γεγονός που θα  έχει συνέπειες  και στις μετέπειτα των προεδρικών εκλογών εξελίξεις.
Ο Mélenchon παρουσιάζει έναν αντιευρωπαϊκό δογματισμό, χωρίς καμία σχετική πρόοδο πέρα από τα παραδοσιακά ιδεολογικά μοντέλα, ούτε καμία ιδιαίτερη σύγχρονη επεξεργασία στα κρίσιμα οικονομικά και σύνθετα κοινωνικά ζητήματα.

Γαλλία, πολιτική ατμομηχανή της Ευρώπης : το μεγάλο ερωτηματικό.
................................................................................................................

Πέραν αυτών, κρίνουμε αναγκαίο να επισημάνουμε ορισμένα προσδιοριστικά στοιχεία για τις συνθήκες και τις βαθύτερες τάσεις στη Γαλλία.
Θέση μας είναι ότι η Γαλλία με το βάρος της, τις παραδόσεις της, τις κατευθύνσεις και το ρόλο της σε  κρίσιμες καμπές της ευρωπαϊκής ηπείρου αποτέλεσε, -και θα μπορούσε υπό όρους να αποτελέσει ξανά και σήμερα-,  βαρόμετρο, καταλύτη και επιταχυντή.
Από το 2006 -7 και μετά, έχει συντελεσθεί στα κράτη -μέλη της Ε.Ε., μια μετακίνηση του κέντρου βάρους των πολιτικών εξελίξεων και των δυνάμεων που κυβερνούν σε συντηρητικότερη περιοχή.  Στα πλαίσια αυτά η εποχή Sarkozy στη Γαλλία, αποδυνάμωσε και υποβάθμισε το ρόλο και το βάρος της Γαλλίας και μετέθεσε το κέντρο δύναμης και πραγματικών αποφάσεων προς τη Γερμανία. Η κατάσταση αυτή δεν ανατράπηκε, ούτε άλλαξε επί Hollande. Ο παραδοσιακός γαλλογερμανικός άξονας, μόνο τυπικά υπήρχε. Στην πράξη, και ιδιαίτερα στις κρίσιμες φάσεις και αποφάσεις, η θέση του Βερολίνου καθόριζε τα πράγματα. Αυτός ο εκφυλισμός του γαλλογερμανικού άξονα προς ένα και μοναδικό πραγματικό  κέντρο δύναμης είχε σοβαρές επιπτώσεις συνολικότερα, εξαιρετικά μάλιστα έντονες στα ζητήματα της οικονομικής κρίσης όπου υιοθετήθηκαν σκληρές νεοφιλελεύθερες περιοριστικές πολιτικές και πολιτικές μεταφοράς του πλεονάσματος στο ισχυρό εμπορικό-βιομηχανικό, μητροπολιτικό κέντρο (τη Γερμανία), βαθαίνοντας έτσι τις ανισότητες με τις χώρες-μέλη της ευρωπαϊκής περιφέρειας, οδηγώντας και τη Γαλλία σε υποχώρηση και δυσχερή θέση. Στο εσωτερικό της  Γαλλίας, και εν όψει της κρίσιμης Προεδρικής εκλογής, αντί να ξανατεθεί το ζήτημα της ανάκτησης της δεσπόζουσας θέσης της στην Ε.Ε. και στο γίγνεσθαι της Ευρώπης, έχουν αναδειχθεί στόχοι δευτερεύοντες και αναντίστοιχοι με τα πραγματικά ζητούμενα, τις παραδόσεις της και το μέλλον της (''έξοδος από την Ε.Ε.'', από την ακροδεξιά της Le Pen, ''ανταγωνιστική Γαλλία'' από τον Macron , ''κοινωνική Γαλλία'' από τον Hamon).
Φαίνεται, σαν να μην γίνεται κατανοητό, - και γιαυτό δεν αποτελεί κεντρικό θέμα και μέλημα -, ότι η προοπτικές της Γαλλίας, όσο συσχετίζονται με την ίδια τη Γαλλία, άλλο τόσο και ίσως σε ορισμένους τομείς πολύ περισσότερο (ασφάλεια, ισλαμική τρομοκρατία, ανταγωνιστικότητα, Βορράς- Νότος, περιφερειακές  εξασφαλίσεις και συσχετισμοί ισχυρής χώρας, νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική, κλπ) βρίσκονται, παίζονται σε άλλο πεδίο, στην Ευρώπη, την ευρωζώνη την Ε.Ε., και τους νέους διεθνείς και περιφερειακούς συσχετισμούς. Επίσης, ότι οι προοπτικές της Γαλλίας περνούν μέσα από επεξεργασμένες πολιτικές για όλα αυτά και ιδιαίτερα μέσα από συνθέσεις, συγκροτήσεις κατάλληλων συμμαχιών προόδου.
Η επαναδόμηση του γαλλογερμανικού άξονα, μετά τις γαλλικές προεδρικές εκλογές (και μετά τις γερμανικές), δεν μπορεί να είναι τύποις, ούτε παλινόρθωση στα καθιερωμένα, η κρίση ζητά ανατροπές, απαιτεί νέες πολιτικές και επιζητά νέους πρωταγωνιστές.
Το 2017, θα μπορούσε να ήταν ένα έτος μεγάλης στροφής, μετά από μια δεκαετία καθήλωσης και στείρου γερμανικού εγωϊσμού. Με μια αλλαγή στη Γαλλία που θα είχε τα παραπάνω χαρακτηριστικά, και με μια αντίστοιχη στη Γερμανία με την επικράτηση των σοσιαλδημοκρατών.  


Θεσσαλονίκη, 6 Απρίλιου 2017.

Ρώμη 1957  -  Ρώμη 2017 :

τί ζεί, τί χάθηκε, που πάμε, τί ζητάμε ;

---------------------------------------------------- 

του Ελευθερίου Τζιόλα

Πραγματοποιήθηκε, με πανηγυρικό τρόπο και επιδίωξη έντονου συμβολισμού, η συνάντηση στη Ρώμη την 25η Μαρτίου.

25η Μαρτίου 1957, ιδρυτική πράξη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας.

25η Μαρτίου 2017, εξήντα χρόνια μετά, τί ακριβώς επιζητούσαν οι αρχηγοί των 28 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής  Ένωσης, στη Ρώμη; Ποιό σχέδιο συμφώνησαν για την Ε. Ένωση, ποιά προβλήματά της αναγνώρισαν ως μείζονα και κεντρικά, ποιά ελλείμματα τους απασχόλησαν και σε ποιές κατευθύνσεις δεσμεύθηκαν για το μέλλον της ;

Από την ΕΟΚ στην Ε.Ε.: δεν ήταν όλα εύκολα.

......................................................................

Την 25η Μαρτίου 1957, οι έξι (6) ιδρυτικές χώρες, Γαλλία, Ιταλία,  Ο.Δ. Γερμανίας, Βέλγιο, Ολλανδία, Λουξεμβούργο συζήτησαν και συμφώνησαν πάνω σ΄ένα Σχέδιο που είχε την υπογραφή της προσωπικότητας του R. Schuman, που είχε εμπνευστή  στα οραματικά του και κατευθυντήρια στοιχεία τον J. Monnet, και που στηριζόταν στις διαθέσεις των κοινωνιών, δέκα χρόνια μετά τη λήξη του πιο καταστροφικού πολέμου στην ευρωπαϊκή ήπειρο, για συνεργασία, ειρήνη, ευημερία και αλληλεγγύη.  Ποιά είναι η αντίστιξη, η αντιστοιχία της 25ης Μαρτίου 2017 με εκείνη του 1957, σε αναστήματα, σχέδια, διαθέσεις, βούληση ; Ποιά είναι η προοπτική, που να βρίσκει εκείνο το νήμα και να συνεχίζει, μέσα από τις δυσκολίες του σήμερα, για την Ευρώπη του αύριο ;

Εκτός από μια σύμπτωση, που δεν πρέπει πάντως να ξεπερασθεί χωρίς βαθύτερη αξιολόγηση, στα περισσότερα και τα ουσιώδη υπάρχει μια υστέρηση θεαματική, για το μέλλον μας ανησυχητική... Η σύμπτωση είναι  το γεγονός της απουσίας της Μ. Βρετανίας και από την ιδρυτική πράξη τότε, το 1957, και τώρα το 2017,  με την αποχώρησή της (Brexit). Με την ευκαιρία, ας σημειώσουμε ότι η Μ. Βρετανία, τότε, επεδίωξε να καταλάβει μια θέση ανεξάρτητης δύναμης μεταξύ των ΗΠΑ και της Δυτικής Ευρώπης πρωτοστατώντας, το 1960, στη δημιουργία της Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ) με τη συμμετοχή : Αυστρίας, Ελβετίας, Δανίας, Νορβηγίας, Σουηδίας,  Ιρλανδίας. Και, βλέποντας ότι οι εξελίξεις ευνοούν  το ενοποιητικό εγχείρημα της ΕΟΚ,  θα γίνει μέλος της, το 1973 (!), μετά από δύο βέτο του  Ch. de Gaulle (το 1963, και το 1967), και την απεμπλοκή να πραγματοποιείται με την ανάληψη της εξουσίας στη Γαλλία από των G. Pompidou και στην Ο.Δ .Γερμανίας από τον W. Brandt. Ενώ το  ίδιο έτος (1973) εντάχθηκαν και οι άλλες δύο χώρες, μέλη της ΕΖΕΣ, Δανία και  Ιρλανδία. Ενώ η Νορβηγία, μετά από εθνικό της δημοψήφισμα, που δεν  επικύρωσε την ένταξη,  δεν έγινε μέλος ούτε της ΕΟΚ , ούτε Ε.Ε., μολονότι συμμετέχει τώρα και με άλλες χώρες (π.χ., Ελβετία ) στον ευρωπαϊκό οικονομικό χώρο.Με τα δεδομένα για τη Μ. Βρετανία, σήμερα, δραστικά αλλαγμένα, και με την Ε. Ένωση, των 490  εκατομμυρίων ανθρώπων  να αποτελεί την μεγαλύτερη εσωτερική αγορά στον Κόσμο, μετά την Κίνα, η Μ.Βρετανία σχοινοβατεί στη διαχείριση του Brexit, που ο μισός πληθυσμός της δεν το ήθελε, ισχυρές  οικονομικές της δυνάμεις δεν το πιστεύουν και τη Σκωτία να ξαναπέρνει το δρόμο της απόσχισης.

Κρίνουμε, επίσης, σημαντικό να πούμε για την Ελλάδα ότι  ήταν η πρώτη χώρα που είχε αποτελέσει συνδεδεμένο μέλος της ΕΟΚ, από τον Ιούλιο 1961. Η συμφωνία, όμως, εκείνη ανεστάλη εξ αιτίας της στρατιωτικής δικτατορίας, με αποτέλεσμα η χώρα να χάσει δεκατέσσερα χρόνια (!), έως τον Ιούνιο 1975, που επανήλθε μεταπολιτευτικά με νέα αίτηση, η οποία και οδήγησε στην υπογραφή ένταξης τον Μάϊο 1979, με την Ελλάδα να είναι πλήρες μέλος από την 1η Ιανουαρίου 1981. Για να ακολουθήσει μετά από μια πενταετία και  η τρίτη διεύρυνση, με την Ισπανία και την Πορτογαλία, το 1986.

Μιλώντας για τη σταδιακή εξέλιξη, διεύρυνση και διαμόρφωση (και με στοιχεία εμβάθυνσης) του ευρωπαϊκού ενοποιητικού εγχειρήματος, της ευρωζώνης των ''19'' και της Ευρώπης των ''28'', παρακολουθούμε  κυριολεκτικά ένα μοναδικό πολυεθνικό - διακρατικό  εγχείρημα ιστορικών διαστάσεων, από την Ε.Ο.Κ., στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες, στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο J. Delors,  ο σημαντικότερος, από τους προέδρους της Commission, για το εγχείρημα αυτό είχε πει : ''η Ευρωπαϊκή Κοινότητα δεν είναι ένας τεχνοκρατικός οργανισμός, αλλά μια ανθρώπινη περιπέτεια με νόημα και  προορισμό''.  Το υπαρκτό έλλειμμα ηγεσιών, ο εκτεταμένος ευρωσκεπτικισμός, η άνοδος στο προσκήνιο ρεβανσιστικών ακροδεξιών φαντασμάτων  του παρελθόντος, η οικονομική κρίση και η μεγέθυνση των ανισοτήτων Βορρά -Νότου προσδιορίζουν τα μεγάλα πολιτικά και οικονομικά ζητήματα. Όμως, έχουμε αντίθετη, την αντιδιαμετρική άποψη, με όσους εκτιμούν ότι όλα τα παραπάνω, μαζί και με άλλες περιφερειακές εντάσεις και κοινωνικές οξύνσεις, συνιστούν, στο ''δρόμο του Brexit'', προάγγελο διάλυσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η πορεία από το 1957 μέχρι σήμερα, καθώς και η  υπαρκτή στήριξη των εθνικών κοινωνιών παρά τις δικαιολογημένες ενστάσεις, δείχνει και βεβαιώνει για  ένα θετικό εγχείρημα με σημαντικά  αποτελέσματα και με συγκριτικά ψηλότερες δυνατότητες ανταπόκρισης μέσα σ' ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον προκλήσεων και αβεβαιοτήτων, ιδιαίτερα αν αναλογισθούμε τις δυνατότητες που θα συγκέντρωνε, μέσα σ΄ αυτές τις συνθήκες, η γραμμή της ''εθνικής μοναξιάς''.  Ορθότερα, θα πρέπει να επισημάνουμε τη δημιουργική - διαμορφωτική πορεία του ευρωπαϊκού εγχειρήματος  μέχρι τη μεγαλύτερη  διεύρυνση, - τη διεύρυνση  των ''10''- , επί Ελληνικής Προεδρίας  (Άνοιξη 2003) και με τελικό προωθητικό όριο, το 2007, με τη Συνθήκη της Λισαβώνας,  απόταν, και μετά, διαπιστώνεται μια ανυπαρξία προοδευτικών  πρωτοβουλιών, μια πολιτική  στασιμότητα που επικάθεται και ανακυκλώνεται από την οικονομική κρίση του 2008 -9. Το ευρωπαϊκό εγχείρημα εμφανίζει δύο μεγάλες χρονικές περιόδους  : την πρώτη, από την ιδρυτική πράξη (1957) μέχρι το 2007, και, τη δεύτερη, από το 2007 μέχρι σήμερα. 

Στα πλαίσια της πρώτης περιόδου,  εκτός από τη ιδρυτική πράξη, πρέπει να αξιολογηθεί ως καθοριστική η Συνθήκη του Μαάστριχτ (Φεβρουάριος 1992, Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή 'Ενωση), που από πολλούς  θεωρείται μετά την ιδρυτική ως  η δεύτερη σημαντικότερη. Για την κατανόηση της όλης προσπάθειας (από το 1985 - ''Λευκή Βίβλος'' & Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη μέχρι το 2000  - έναρξη ισχύος του ευρώ), πρέπει να υπογραμμισθεί ότι αυτή συντελέσθηκε σε μια περίοδο κοσμογονικών αλλαγών, του μεγάλου γεωπολιτικού σεισμού του 1989 - 90, με κατάρρευση καθεστώτων δεκαετιών και διαχωριστικών τειχών, με επαναχάραξη συνόρων, καθώς και κύματος νέων αιτήσεων ένταξης, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της τέταρτης διεύρυνσης με την Αυστρία, Σουηδία και Φινλανδία (το 1995). Ιδιαίτερη σημασία και μεγάλη επιρροή στο εξελισσόμενο, τότε, εγχείρημα της ΟΝΕ και του Μάστριχτ είχε η ενοποίηση της Γερμανίας (Οκτωβρίος 1990). H ένωση της Γερμανίας δημιουργούσε δικαιολογημένα ερωτηματικά, σε συνδυασμό και με το παρελθόν της, αλλά και το νέο της  μέγεθος  για τον μελλοντικό ρόλο της στις ευρωπαϊκές εξελίξεις και την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Παρά τη διαβεβαίωση του Η.D.Genscher, τότε υπουργού εξωτερικών, ο οποίος επικαλούμενος τον Τ.Μann, επαναλάμβανε ότι οι ''Γερμανοί θέλουν μια ευρωπαϊκή Γερμανία και όχι μια γερμανική Ευρώπη'', οι φόβοι και τα ερωτηματικά για μια Γερμανία με ηγεμονικές τάσεις και βλέψεις επικυριαρχίας ήταν πραγματικοί.

Η συμφωνία Γαλλίας - Γερμανίας για την ΟΝΕ στο ιστορικό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Στρασβούργου αποτέλεσε και την έκφανση μιας σύγκλισης, ότι αν ο Mitterrand δεχόταν την ένωση της Γερμανίας, που φόβιζε του Γάλλους, ο Kohl θα δεχόταν το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα, που θα αντικαθιστούσε το μάρκο και που ανησυχούσε τους Γερμανούς.

2007 - 2017 : η συντηρητική μετατόπιση αποσυνθέτει την Ε.Ε. 

..............................................................................................

Από το 2007 και μετά, έχει συντελεσθεί στα κράτη -μέλη της Ε.Ε., μια μετακίνηση του κέντρου βάρους των πολιτικών εξελίξεων και των δυνάμεων που κυβερνούν σε συντηρητικότερη περιοχή.  Στα πλαίσια αυτά η εποχή Σαρκοζί στη Γαλλία, αποδυνάμωσε και υποβάθμισε το ρόλο και το βάρος της Γαλλίας και μετέθεσε το κέντρο δύναμης και πραγματικών αποφάσεων προς τη Γερμανία. Η κατάσταση αυτή δεν ανατράπηκε, ούτε άλλαξε επί Ολλάντ. Ο παραδοσιακός γαλλογερμανικός άξονας, μόνο τυπικά υπήρχε. Στην πράξη, και ιδιαίτερα στις κρίσιμες φάσεις και αποφάσεις, η θέση του Βερολίνου καθόριζε τα πράγματα. Αυτός ο εκφυλισμός του γαλλογερμανικού άξονα προς ένα και μοναδικό πραγματικό  κέντρο δύναμης είχε σοβαρές επιπτώσεις συνολικότερα, εξαιρετικά μάλιστα έντονες στα ζητήματα της οικονομικής κρίσης όπου υιοθετήθηκαν σκληρές νεοφιλελεύθερες περιοριστικές πολιτικές και πολιτικές μεταφοράς του πλεονάσματος στο ισχυρό εμπορικό-βιομηχανικό, μητροπολιτικό κέντρο (τη Γερμανία), βαθαίνοντας έτσι τις ανισότητες με την χώρες-μέλη της ευρωπαϊκής περιφέρειας, οδηγώντας και τη Γαλλία σε υποχώρηση και δυσχερή θέση. Στο εσωτερικό της  Γαλλίας, εν όψει μάλιστα των Προεδρικών εκλογών, αντί να ξανατεθεί το ζήτημα της ανάκτησης της δεσπόζουσας θέσης της στην Ε.Ε. και στο γίγνεσθαι της Ευρώπης, έχουν αναδειχθεί στόχοι αδιέξοδοι και αναντίστοιχοι με τα πραγματικά ζητούμενα, τις παραδόσεις της και το μέλλον της (''έξοδος από την Ε.Ε.'', από την ακροδεξιά της Λεπέν, ''ανταγωνιστική Γαλλία'' από τον Μακρόν, ''κοινωνική Γαλλία'' από τον Αμόν).

Η Οικονομική Διακυβέρνηση, ο Ενιαίος Κοινωνικός Χώρος (Κοινωνική Ευρώπη), η Ισόρροπη Ανάπτυξη και η Πραγματική Σύγκλιση, το Δημοκρατικό Έλλειμμα, η Πολιτική - Θεσμική Ένωση (ιδιαίτερα μετά την καταψήφιση της Συνταγματικής Συνθήκης στο γαλλικό δημοψήφισμα, Μάιος 2005 και παρά τον συμβιβασμό σε χαμηλότερο επίπεδο με τη Συνθήκη της Λισαβώνας το 2007), η ύπαρξη Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας με ενιαίο τρόπο για την ευρωπαϊκή επικράτεια και με πραγματικούς όρους, το δίλλημα ''εμβάθυνση ή διεύρυνση'' : αυτά τα θέματα συγκροτούν σήμερα την πραγματική ατζέντα των κοινωνιών της Ευρώπης και αφορούν στο μέλλον της.

Αντί αυτής, η πρόσφατη Σύνοδος της Ρώμης καταλήγει με  κύριο συμπέρασμά της  : "Θα προχωρούμε ενωμένοι, με διαφορετικούς ρυθμούς και ένταση όπου χρειάζεται, αλλά πάντα προς την ίδια κατεύθυνση, όπως έχουμε κάνει και στο παρελθόν, τηρώντας τις Συνθήκες και διατηρώντας πάντα ανοιχτή την πόρτα σε εκείνους που θα θελήσουν να συμμετάσχουν αργότερα. Η Ένωσή μας είναι ενιαία και αδιαίρετη". ''Με διαφορετικούς ρυθμούς και ένταση όπου χρειάζεται, αλλά πάντα προς την ίδια κατεύθυνση'', εδώ βρίσκεται η ουσία. Αυτή είναι η λογική των πολλών ταχυτήτων.

Η λογική των πολλών ταχυτήτων έχει και επεξεργασίες, που θα προωθηθούν, όταν και οι  τις κατάλληλες συγκυρίες ευνοήσουν. Το θέμα για τη λογική αυτή τίθεται ως εξής:  η Ε.Ε., ως πολιτική οντότητα, βρίσκεται μπροστά  στην αντίφαση : να αποτελεί ένα σχεδόν  σχηματοποιημένο πολιτικό σύστημα, χωρίς , όμως, κρατικό μόρφωμα. Ενώ, δηλαδή, υπάρχει ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα δεν υπάρχει ''ευρωπαϊκό κράτος''. Η απάντηση σ΄αυτό το θέμα, σύμφωνα με τη λογική των πολλών ταχυτήτων σχετίζεται με μια νέα αρχιτεκτονική της Ε.Ε., με βάση τους ομόκεντρους κύκλους (με κυρίαρχη την άποψη των ''τριών ζωνών''), η οποία θα περιλαμβάνει, επίσης, και στοιχεία κρατικότητας. Μια τέτοια εξέλιξη, προϊόν  της λογικής των πολλών ταχυτήτων, οδηγεί με βεβαιότητα στη δομική -θεσμική διχοτόμηση ή/και ζωνοποίηση με ομοσπονδιακές κρατικές δομές  της Ε.Ε. (δύο, ή τριών ομόσπονδων διακρατικών οντοτήτων).

Η ευκαιρία που χάθηκε : γιατί, πως κι από ποιούς ;

............................................................................

Η πρόσφατη Σύνοδος της Ρώμης στα θέματα της δεν αποτέλεσε ευρύτερο, δημόσιο αντικείμενο συζητήσεων. Η διαπίστωση του δημοκρατικού  ελλείμματος περιλαμβάνει πλέον και τη στοιχειώδη προϋπόθεση  του ελεύθερου διαλόγου, που συρρικνώνεται, και ό,τι απομένει αφορά στις κλειστές αίθουσες των κυβερνητικών και στα παρασκήνια των γραφειοκρατών και των  επισήμων.

Χτυπητή, για μια τέτοια διαδικασία, μ΄αυτή τη φόρτιση κι αυτό το συμβολισμό ήταν η απουσία των προοδευτικών δυνάμεων (ευρωπαίων σοσιαλιστών -ΕΣΚ,  και αριστεράς -Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς), με τις θέσεις, τις προτάσεις τους, το Σχέδιο τους.

Ιδιαίτερα, οφείλουμε να αναφέρουμε, εδώ, την εξαιρετικά ισχνή παρουσία του Α. Τσίπρα, ως πρόεδρου μάλιστα, του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, και ως του μοναδικού πρωθυπουργού που διαθέτει του Κόμμα αυτό σε όλη την Ε.Ε.. Η επιλογή του να αναδείξει κυρίως θέματα της ελληνικής πλευράς που σχετίζονται με την β΄αξιολόγηση, με κεντρικότερο το ''εργασιακό ευρωπαϊκό κεκτημένο'', αποτελούσε από τα πράγματα ζήτημα δεύτερης γραμμής, όταν θα μπορούσε και αυτό ως ειδική πτυχή να το εντάξει σε μια συνολική ατζέντα - πρόταση που θα παρουσίαζε ως πρωθυπουργός και αρχηγός της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και στην οποία αναφερθήκαμε παραπάνω. Για μιά τέτοια, βέβαια,  παρουσία και τον ανάλογο λόγο και ηγετικό ρόλο, θα έπρεπε να είχε προηγηθεί και να αναπτυχθεί μια άλλη προετοιμασία, μια άλλη μαζική, οργανωμένη, πολιτικοποιημένη διαδικασία σε Ευρώπη και Ελλάδα.  Αποτέλεσμα, της στάσης που επέλεξε ο Α.Τσίπρας ήταν να λάβει και μια συνηθισμένη, χωρίς αξία, τυπική,  απάντηση ότι το ''εργασιακό ευρωπαϊκό κεκτημένο'' ισχύει σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. !...  

Επίσης, ήταν λάθος η ανάδειξη από τη Ρώμη, σε ευρωπαϊκό σκηνικό,  στο πλαίσιο αυτής της Συνόδου, μ΄ αυτόν τον συμβολισμό και με τέτοιας σημασίας πολιτικά επίδικα ζητήματα, ο Α. Τσίπρας να ανοίξει μέτωπο με τις Ενώσεις των Ελληνικών Συνδικάτων κατηγορώντας -τες για την υποστήριξη τους στο ''Ναι'', κατά το δημοψήφισμα του Ιουλίου 2015, όταν, μάλιστα, ο ίδιος στην πράξη με την πολιτική και τη στάση του ανέτρεψε το ''Οχι'', συντασσόμενος με την πιο σκληρή εκδοχή του ''Ναι'', όπως αυτή αποτυπώθηκε στο 3ο Μνημόνιο, και εξελίσσεται και υλοποιείται στην ασκούμενη κυβερνητική πολιτική. Η αφερέγγυα αυτή κριτική αποτελεί και  λάθος  στρατηγικής, καθ΄ ότι οι  Ενώσεις των Συνδικάτων, εν όψει των ζητημάτων για την Ευρώπη του μέλλοντος που συνιστούσαν πυρήνα της συγκεκριμένης Συνόδου, θα έπρεπε, από ηγέτη της Αριστεράς να θεωρούνται και να προ(σ)καλούνται ως εν δυνάμει κοινωνικοί συμμάχοι και συμπρωταγωνιστές για τις αναγκαίες Αλλαγές και προοδευτικές εξελίξεις. Λάθος στρατηγική, λάθος  κριτική, σε λάθος χρόνο, σε λάθος τόπο, από τον Α.Τσίπρα.

Επί πλέον αυτών, οφείλουμε να τονίσουμε, ότι κατ΄εξοχήν στη Σύνοδο της Ρώμης, μια Σύνοδο κατευθύνσεων και στόχων, σημαντικός έπρεπε και μπορούσε να είναι ο ρόλος των κρατών -μελών του Νότου.  Το σχήμα αυτό θα μπορούσε να αναδείξει και να επιβάλει θέσεις σημαντικές, που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ωε ορίζουσες και ως δικλείδες σε επόμενες φάσεις, ή/και σε στιγμές κρίσιμων αποφάσεων.  Το λεγόμενο Φόρουμ του Νότου, η ''Φόρουμ της Αθήνας'' ούτε κάν συνήλθε, ούτε κάν έκανε αισθητή την παρουσία του με ανακοίνωση κοινών θέσεων, ούτε κάν υπήρξε σε μία τέτοια στιγμή των 60 χρόνων της ενιαίας Ευρώπης. Όλοι έχασαν, αν όχι καθοριστικά, ωστόσο σημαντικά από αυτή την απουσία, απ΄ αυτή την ανυπαρξία πρωτοβουλίας, - μην ξεχνάμε ότι κάθε τι χτίζεται βήμα βήμα και με σχέδιο -,  και η Ευρώπη, και η Ελλάδα, και ο Τσίπρας και ο Ολλάντ, που φεύγοντας από τη γαλλική προεδρία θα είχε αφήσει πίσω του, έστω την τελευταία στιγμή, μια παρακαταθήκη (ο Ομπάμα δεν έχει, φαίνεται, μιμητές, και το παράδειγμά του, σε Αθήνα και Σικάγο, δεν  αξιολογήθηκε !).

Και, τώρα ;

..................

Οι ελπίδες για την Ευρώπη, δεν έχουν,  βέβαια, χαθεί.

Χρειάζεται, όμως, να σημειώσουμε ότι οι  μέχρι σήμερα κατακτήσεις, οι δομές, με τον αναγκαίο μετασχηματισμό της ογκώδους γραφειοκρατίας των Βρυξελλών, και το προοδευτικό δυναμικό της, παρά τα μεγάλα προβλήματα της κρίσης και των πιέσεων που προέρχονται από την παγκοσμιοποίηση, των  αδυναμιών σχεδιασμού και άσκησης κοινής, αποτελεσματικής εξωτερικής πολιτική και των δημοκρατικών ελλειμμάτων, η Ε.Ε., εάν επαναπροσανατολισθεί και ακολουθήσει το ιδρυτικό της όραμα για ανάπτυξη με ισορροπία και κοινωνική συνοχή, για δημοκρατία  με δικαιοσύνη και ασφάλεια, για ειρήνη με συμφιλίωση και αλληλεγγύη, δίδοντας ανάλογο περιεχόμενο σ΄ένα εφαρμοσμένο Πρόγραμμα, μπορεί να αποτελέσει  μια παγκόσμια δύναμη προοδευτικών, χρήσιμων και αναγκαίων προοπτικών για την Ανθρωπότητα.

Θεσσαλονίκη, 31 Μαρτίου 2017.