Το 2ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ.

Αρχίζει αύριο (σήμερα) το 2ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ.
Κάθε συνέδριο κόμματος έχει μια ξεχωριστή σημασία.
Ιδιαίτερα δε, όταν πρόκειται για Συνέδριο κόμματος που ασκεί εξουσία, ή που έχει στόχο να αναλάβει ευθύνες εξουσίας.

Ποιά στοιχεία συνθέτουν το Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ και ποιές είναι οι προκλήσεις :
Επιγραμματικά , νομίζω, τα παρακάτω :

1. Το σώμα του Συνεδρίου αντιστοιχείται σε μια βάση ισχνή, άνευρη, εξαιρετικά περιορισμένη, χωρίς μείζονες διαφορές, πλήν της απόσχισης της ''Αριστερής Πλατφόρμας'' και δυνάμεων επιρροής όπως ο Μ.Γλέζος και η Ζ.Κωνσταντοπούλου. Σε επίπεδο μελών και εν γένει συμμετοχής τα πράγματα είναι μάλλον πιο ασθενικά. Η εποχή που ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν κόμμα του 4%, ενώ σε αριθμητικό επίπεδο πιθανόν προσομοιάζει με το σημερινό, σε επίπεδο ποιότητας συζητήσεων, προβληματισμού και διαλόγου βρίσκεται σε υποχώρηση, γεγονός που έχει πολλαπλή σημασία για τη στήριξη πολιτικών, πρωτοβουλιών, και μελλοντικών εκλογικών αναμετρήσεων. Τα γνωστοποιημένα περιστατικά μή εκλογής, ή εκλογής στην κάτω οριακή θέση σημαντικών υπουργών ή/και κοινοβουλευτικών στελεχών, ή στελεχών του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος πρέπει να ερμηνευθεί ως μήνυμα μιας βάσης που αντιστέκεται σ΄ ό,τι αυτή χαρακτηρίζει μετάλλαξη και καριερισμό. Ταυτόχρονα, πρέπει να υπογραμμισθεί η απίσχνανση από κάθε συμμετοχή, - και σχεδόν εκμηδενισμένη εκλογή στο Συνέδριο-, των ΠΑΣΟΚογενών. Στοιχείο που συνιστά, συγκριτικά με το παρελθόν, μια νέα κατάσταση που θα αντανακλά μειωτικά στα ηγετικά στελέχη που είχαν προσχωρήσει, αλλά και νέων προκλήσεων του χώρου αυτού πέρα από τον παλιό και νέο κυβερνητισμό.


2. Το υποτιθέμενο κεντρικό ζήτημα του μετασχηματισμού του ΣΥΡΙΖΑ (πολιτικά, κοινωνικά, οργανωτικά), η αναγκαία ευρεία και συστηματική (ενδοκομματική και δημόσια ) συζήτηση και η απαραίτητη συμφωνία που θα αναδεικνύονταν και θα επικυρώνονταν στο Συνέδριο προσδίδοντας μια άλλη δυναμική, ανοίγοντας έναν νέο κύκλο δεν πραγματοποιήθηκε σε καμία περίπτωση. Ο λόγος του Α.Τσίπρα περί αυτά, που μάλλον θα επαναληφθεί, χωρίς πραγματικό, ουσιαστικό και απτό αντίκρισμα θα αποτελεί μια ρητορεία κενή. Η δε σχετική μειοψηφική ανακοίνωση των ''40'' (Παπαδημούλης, Μπαλάφας, ''Πλατφόρμα 2010'' κλπ) την παραμονή του Συνεδρίου επιβεβαιώνει μάλλον, παρά ανατρέπει την παραπάνω εκτίμηση. Ενώ, πρέπει να υπογραμμισθεί ότι σχετίζεται περισσότερο με αντανάκλαση από δρώμενα και ζυμώσεις δυνάμεων του ευρωκοινοβουλίου, Ε.Σ.Κ. και του Ευρωπαϊκού Κόμματος της Αριστεράς, παρά με μια γνήσια ατζέντα διεύρυνσης και μετασχηματισμού στο ελληνικό πεδίο (πράγμα για το οποίο θα ξαναμιλήσουμε).

3. ΄Ενα συνέδριο κυβερνώντος κόμματος, λοιπόν, σε τέτοια συγκυρία και με τέτοια ζητούμενα, που δεν κατόρθωσε να γίνει Πολιτικό γεγονός, ανοίγοντας μπροστά ένα νέο δρομολόγιο, θα έχει τη σημασία του στο επίπεδο των κομματικών συσχετισμών, των ισορροπίων και των νέων δεδομένων. Τούτα βέβαια δεν έχουν τη βαρύτητα και τις επιρροές Πολιτικού γεγονότος, διατηρούν, όμως την αξία τους και σημασία τους σε ένα άλλο επίπεδο.
(α). Ο επικείμενος ανασχηματισμός θα βρεθεί στην προέκταση του Συνεδρίου, όχι μόνο ως διαδοχή γεγονότων και από άποψη ''κλίματος'', αλλά και ως μοντέλο αντίληψης -σύνθεσης με περιγραμμένα τα όρια, με νήματα εξαρτήσεων και αναγκαιότητα, έστω, μερικής αντανάκλασης των συνεδριακών εκλογικών αποτελεσμάτων στην νέα κυβερνητική σύνθεση. Ο Α.Τσίπρας, παρά την ευρεία κομματική αποδοχή του και την ισχυρή θέση του στη δημόσια σκηνή, δεν αξιοποίησε την ευκαιρία να θέσει ενεργητικά και να κινήσει πρωταγωνιστικά το ζήτημα του μετασχηματισμού του ΣΥΡΙΖΑ. Τώρα, με την αντίληψη που καταδεικνύει, το πλαίσιο κινήσεων που αποδέχεται και τον τρόπο που διαχειρίζεται τα του ΣΥΡΙΖΑ, οδηγείται σε περιορισμό των βαθμών -των κινήσεων ελευθερίας του, σε μια στιγμή που ανάλογη της δεν θα ξαναέχει...
(β). Ο ίδιος ο Α.Τσίπρας πρέπει στο Συνέδριο να υπερπηδήσει τον πήχη το 77% κατά την εκλογή του στο Συνέδριο. Αυτός είναι ο πήχης, όπως έχει τεθεί από την υπερψήφισή του στο προηγούμενο Συνέδριο (77%), όταν για λόγους σκοπιμότητας και εσωτερικών αντίβαρων είχε απομειωθεί η δύναμη του κατά την εκλογή στη θέση του Προέδρου από την ''Αριστερή Πλατφόρμα". Εκλογή με ποσοστό κάτω από το 77%, σημαίνει ότι βρίσκεται, και μάλιστα μετά από την απόσχιση του κυριότερου αμφισβητία του (της ''Αριστερής Πλατφόρμας") και σε συνθήκες παντοκρατορίας του, σε κρίσιμη υποχώρηση. Στην καταγραφόμενη κοινωνική αμφισβήτηση, μια τέτοια εσωκομματική αμφισβήτηση θα είναι καταλυτική, ανεπίστροφη !
(γ). Η πρώτη θέση στην εκλογή των μελών της Κ.Ε., πρώτα απ΄όλα, και οι θέσεις εκλογής στην πρώτη εικοσάδα, σε δεύτερο πλάνο, θα καταγράφουν τον εσωτερικό συσχετισμό δυνάμεων. Την ίδια στιγμή, που οι αντιπαρατιθέμενες τάσεις, στο επίπεδο της διανομής των κυβερνητικών και κρατικών θέσεων βρίσκονται σε μία συνεχή εξισορροπιστική συνεννόηση. Οι αναγνώσεις της πρωτιάς είναι προφανείς και με την ιδιαίτερη σημασία της καθεμιά. Η ''πρωτιά'' του Ν.Παππά (και της ''Ενωτικής Κίνησης'') είναι άλλης σημασίας , από εκείνη του Ε. Τσακαλώτου (και της τάσης των ''53+''). ΄Οπως, εντελώς, άλλα πράγματα σημαίνει η πρωτιά του Γ.Δραγασάκη, με την αναγνωρισμένη και συζητημένη αποδοχή του κι από παράγοντες και εξωκομματικές δυνάμεις. Ενώ, η ''πρωτιά'' της Ε.Δούρου αποκτά άλλη σημασία για τις μελλοντικές εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ, ιδιαίτερα, μάλιστα, αν ο Α.Τσίπρας δεν υπερβεί τον πήχη του 77%. Ενώ, δεν θα είναι χωρίς την ιδιαίτερη αξία της η θέση εκλογής του Ν.Βούτση, του Π.Σκουρλέτη, του Ν.Φίλη (με τους δύο τελευταίους, μαζί και ο Ν.Παππάς, να έχουν δημόσια διαμηνύσει την επιθυμία μη μετακίνησής τους από τις σημερινές υπουργικές τους θέσεις !).
(δ). Η συζητούμενη ποσόστωση κοινοβουλευτικών, αν τελικά υιοθετηθεί στο επίπεδο που προβάλλεται (στο 25%), μπορεί να αποβεί σε αντίθεση με την προπαγανδιζόμενη ανανέωση, καθοριστική στην ποιότητα των κομματικών οργάνων σ΄ένα κόμμα, μάλιστα, με περιορισμένα κοινωνικά και ισχνά οργανωτικά χαρακτηριστικά. Ενώ, και η συνεχιζόμενη ''αναμέτρηση των τάσεων'' χωρίς ουσιαστικό ιδεολογικό και πολιτικό βάθος μπορεί να επιφέρει πολλαπλασιαστικά αρνητικά φαινόμενα.

4. Όμως, όπως και να έχουν τα πράγματα, και με το Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ και μετά απ΄ αυτό, οι εξελίξεις θα είναι κρίσιμες και καθοριστικές. Με την οικονομία σε κατάσταση ανοιχτής, χαίουσας πληγής, με το σπιράλ της υποανάπτυξης σε εξαετή καθοδική πορεία, με τη ενδημία μετανάστευσης του σημαντικότερου παραγωγικού δυναμικού, με την απόγνωση σ΄ένα μοιραίο κουβάρι μαζί με την οργή... Το ελληνικό ζήτημα, ωστόσο, συνδυάζεται και με τις γενικότερες εξελίξεις, και φαίνεται ότι για την μεγιστοποίηση της πολιτικής κινητικότητας στην Ελλάδα με την πιθανότητα και πρόωρων εκλογών, θα πρέπει να ολοκληρωθούν οι αντίστοιχες αναμετρήσεις στις Η.Π.Α, στη Γαλλία και στη Γερμανία (με την τελευταία να είναι και η πλέον αποφασιστική). Χωρίς, βέβαια, σε μια χώρα σε βαθιά κρίση και σωρευμένη απελπισία, όπως η Ελλάδα, να αποκλείεται το ενδεχόμενο θεαματικών εξελίξεων...

Ελευθέριος Τζιόλας
Θεσσαλονίκη, 12 Οκτωβρίου 2016.